Πέφτει αύριο η αυλαία των Πανελλαδικών εξετάσεων στα υποχρεωτικά μαθήματα, με Λατινικά για τη θεωρητική κατεύθυνση.
Πλούσια η αρθρογραφία των ημερών για όλα τα μαθήματα αλλά ας κάνουμε μια σύντομη ανασκόπηση των μαθημάτων της θεωρητικής κατεύθυνσης, αρχής γενομένης από τη Νεοελληνική Λογοτεχνία.

Οι θέσεις της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων για τα θέματα και απάντησή της στο άρθρο του Γιώργου Καρελιά Μεταξύ ατάκας, μπούρδας και ανευθυνότητας..., στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία.

Κύριε Διευθυντά,

Στο φύλλο της εφημερίδας σας,στις 24/5/08, στο άρθρο του κ. Γιώργου Καρελιά, Μεταξύ ατάκας, μπούρδας και ανευθυνότητας…. υπάρχει ένα ένθετο δηκτικό σχόλιο «Ροπή, λεξιπενία, ευθύνες» με αφορμή την ερμηνεία ορισμένων λέξεων (εξοβελιστεί, ψεγάδια, παρωχημένη, υπόδικη),σε δοκιμιακό κείμενο του Γ.Σεφέρη, που η επιτροπή Γενικών Εξετάσεων έδωσε στους υποψήφιους στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας. Ο συνάδελφός σας διερωτάται: «Δεν ξέρω αν η ενέργεια αυτή υπέκρυπτε κάτι……Όμως η ΄Ενωση Φιλολόγων, που διαμαρτυρήθηκε ,ξέρει πολλούς,(όχι μαθητές αλλά και καθηγητές), οι οποίοι γνωρίζουν ότι η λέξη «ροπή», όπως τη χρησιμοποιεί ο Σεφέρης,σημαίνει «άποψη»; ΄Ας κάνει μια πρόχειρη έρευνα και θα δει.΄ Αλλωστε, για τη λεξιπενία των μαθητών δεν φταίνε και όσοι τους διδάσκουν;».

Θεωρούμε ότι η υπερβολική και ακραία αυτή άποψη του κ.Καρελιά (είναι αποτέλεσμα έρευνας;(!!!) ) είναι άκρως ειρωνική και προσβλητική για τους φιλολόγους, ιδιαίτερα τους καθηγητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, και θα παρακαλούσαμε να αποφεύγονται αφοριστικοί χαρακτηρισμοί αυτού του είδους, οι οποίοι όχι μόνο δεν είναι αληθείς, αλλά και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, και, επιπλέον, θίγουν το κύρος και τη φιλολογική κατάρτιση των καθηγητών οι οποίοι, έναντι όλων των αντιξοοτήτων, αγωνίζονται, με επιμονή και υπομονή, για τη γλωσσική αγωγή και παιδεία των μαθητών.

Νεοελληνική Γλώσσα γενικής παιδείας

• Οι θέσεις της ΠΕΦ
  

• Η τροχαία έκφρασης και μια εργασία για τους εισηγητές θεμάτων στις πανελλήνιες εξετάσεις (άρθρο του Γιάννη Στρούμπα)
  

Το θέμα της Έκθεσης στο οποίο διαγωνίστηκαν φέτος οι μαθητές στις πανελλαδικές εξετάσεις προβλημάτισε αναφορικά με το αν και κατά πόσο εκπληρώνονται οι σκοποί που θέτονται από το εκπαιδευτικό μας σύστημα για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας των μαθητών μέσω του γλωσσικού μαθήματος.

Ας θυμηθούμε το θέμα: «Ο Δήμος σας διοργανώνει μια εκδήλωση με θέμα την παράδοση. Ως εκπρόσωπος της μαθητικής σας κοινότητας αναλάβατε τη σύνταξη ενός κειμένου που θα εκφωνηθεί στην εκδήλωση. Σ’ αυτό να αναφέρετε τις αιτίες για τις οποίες πολλοί νέοι σήμερα έχουν απομακρυνθεί από την παράδοση και να προτείνετε τρόπους επανασύνδεσής τους με αυτήν.»

Καταρχάς, και αναφορικά με τους στόχους, όπως είπαμε, που θέτει το εκπαιδευτικό μας σύστημα, ας δεχτούμε ότι μια εργασία που ζητά από τους μαθητές να αναπτύξουν γραπτά τις σκέψεις τους όντως τους βοηθά να κατακτήσουν σταδιακά το γλωσσικό όργανο επικοινωνίας. Ας δεχτούμε ότι, εφόσον τους καλεί να κινηθούν μέσα στο κοινωνικό σύνολο και να γνωρίσουν τις παραδόσεις του, όντως τους βοηθά να συνειδητοποιήσουν το ρόλο της γλώσσας στην κοινωνική ζωή και να εκτιμήσουν τη σημασία της ως φορέα έκφρασης του πολιτισμού. Στόχος όμως του γλωσσικού μαθήματος –κι αντιγράφω εδώ από τις «Οδηγίες για τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στο Λύκειο»– δεν είναι απλώς «να συνειδητοποιήσουν [οι μαθητές] τη σημασία του λόγου για τη συμμετοχή τους στην κοινωνική ζωή» αλλά να τον κατακτήσουν κατά τρόπο τέτοιο «ώστε να μετέχουν στα κοινά είτε ως πομποί είτε ως δέκτες του λόγου με κριτική και υπεύθυνη στάση». Οπότε το ερώτημα που εύλογα εγείρεται εδώ είναι αν θέματα αυτού του είδους επιτρέπουν στους μαθητές να καλλιεργήσουν μία στάση κριτική και υπεύθυνη.

Η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων, σχολιάζοντας το θέμα σημείωσε πως «τίθεται με μια τυποποιημένη μορφή, η οποία […] αποκλείει τη δυνατότητα διαφορετικής άποψης, στοχασμού και προβληματισμού». Πράγματι, το θέμα, όσο κι αν αποπειράται να αποφύγει τη γενίκευση και την απολυτότητα («πολλοί νέοι», όχι όλοι), δεν παύει να εκλαμβάνει τις επισημάνσεις του ως δεδομένες, ως γενικά ισχύουσες, και να καλεί τους μαθητές να αναπτύξουν τις απόψεις τους αφού προηγουμένως υιοθετήσουν τις διαπιστώσεις του. Με άλλα λόγια οι εισηγητές του θέματος, «ζηλεύοντας» την Τροχαία Εθνικών Οδών που διευθετεί τη ροή των οχημάτων, επιφυλάσσουν στον εαυτό τους τον ρόλο της Τροχαίας Έκφρασης, υποδεικνύοντας στους μαθητές την κατεύθυνση προς την οποία θα πρέπει να κινηθεί η σκέψη τους. Είναι όμως κάτι τέτοιο θεμιτό για ένα εκπαιδευτικό σύστημα που υποτίθεται ότι δεν επιθυμεί την χειραγώγηση των μαθητών αλλά την καλλιέργεια μιας στάσης «κριτικής και υπεύθυνης»; (περισσότερα...)

Επίσης, οι θέσεις της ΠΕΦ για τα θέματα της Ιστορίας Γενικής Παιδείας, Ιστορίας Κατεύθυνσης, και Αρχαίων Ελληνικών.

Κι άλλη εκπαιδευτική αρθρογραφία:

• Ο Σεφέρης και η παράδοση: σχόλια για τα θέματα της νεοελληνικής γλώσσας, του Γιάννη Μαργιούλα.

• "Γλωσσικόν ζήτημα" για τους νέους του 2008, από την εφημερίδα Ημερησία.

Καλή επιτυχία σε όλους τους υποψήφιους.