το ιστολόγιο της Στάμου Ευαγγελίας, φιλολόγου, επιμορφώτριας ΤΠΕ
Photo Album: Άγγελου Καλογερίδη

Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2013

"Βιολέτες" από τον Τάσο Λειβαδίτη

"Kι όταν πεθάνω και δε θάμαι ούτε λίγη σκόνη πια μέσα στους δρόμους σας, τα βιβλία μου, στέρεα και απλά, θα βρίσκουν πάντοτε μια θέση πάνω στα ξύλινα τραπέζια, 
ανάμεσα στο ψωμί και τα εργαλεία του λαού". 

Ο Τάσος Λειβαδίτης, ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, αγωνιστής της αριστεράς, με εκτοπίσεις και φυλακίσεις στο ενεργητικό του για τις ιδέες του και για τα ποιήματά του, πέθανε από καρδιακή ανακοπή, σαν σήμερα πριν από 25 χρόνια, στις 30 Οκτωβρίου του 1988, σε ηλικία 66 ετών. 

πηγή εικόνας
Είχε τιμηθεί δύο φορές με το δεύτερο κρατικό βραβείο ποίησης για το Βιολί για μονόχειρα και το πρώτο κρατικό βραβείο ποίησης για τη συλλογή Εγχειρίδιο ευθανασίας. Μαθαίνοντας το θάνατο του Τάσου Λειβαδίτη είπαν, μεταξύ άλλων:

  • Ο Μίκης Θεοδωράκης:
"Ο Τάσος Λειβαδίτης υπήρξε ο κορυφαίος λυρικός ποιητής της γενιάς του. Ο βαθύς του ανθρω­πισμός, η πίστη του στα φωτεινά ιδανικά για ένα καλύτερο μέλλον και η ελλαδολατρεία του, συνδυ­ασμένα με μια απέραντη ευαι­σθησία και πολύχρωμη φαντα­σία, τον οδήγησαν στο κέντρο της μεγάλης δοκιμασίας που σημάδεψε τη γενιά της Εθνικής μας Αντίστασης και τον ανέδειξε σε έναν από τους κύριους και αυθεντικούς πνευματικούς της εκφραστές. Ορφανέψαμε. Όπως και η ελληνική ποίηση και το ελληνικό τραγούδι, που μίλησαν με τη μαγεία και το πάθος μιας ψυχής όμορφης και ευγενικής. Είμαι βέβαιος ότι ο χρόνος θα τοποθετήσει το έργο του ανάμε­σα στις δημιουργίες των αθάνα­των".
  • Ο Γιάννης Ρίτσος: "Ο Τάσος ήταν για μένα κάτι παραπάνω από φίλος, ήταν αδελφός μου. Ζήσαμε τόσο κοντά ο ένας στον άλλον. Μαζί στην εξορία, και στη Μακρόνησο και στον Άη- Στράτη. Πάντα συντροφιά όλα αυτά τα χρόνια. Είναι τεράστια, τρομερή απώλεια όχι μόνο για μένα αλλά και για τα ελληνικά γράμματα. Γιατί ήταν μεγάλος ποιητής ο Τάσος Λειβαδίτης. Αλλά ήταν κι ένας έξοχος άνθρωπος. Σεμνός, ευγενικός, ευαίσθητος".
  • Ο Τίτος Πατρίκιος: "Καμιά φορά οι κοινοτοπίες είναι τα πιο αληθινά πράγματα. Έτσι για τον Τάσο Λειβαδίτη θα πω τρεις κοινότοπες φράσεις που ωστόσο είναι τρεις μεγάλες αλήθειες. Ήταν ένας μεγάλος ποιητής, ένας σπουδαίος άνθρωπος, ένας αληθινός φίλος. 'Ισως έφυγε τόσο νωρίς γιατί όπως λέει ο ίδιος σ` ένα στίχο του: "Τελικά ήμουν πολύ φιλόδοξος για να αρκεστώ μονάχα σε μια ζωή".
    Κι αν η ζωή εδώ δεν του αρκούσε, φεύγοντας, σε μας αφή­νει πάρα πολλές ζωές. Είναι ακριβώς αυτές οι ζωές που έχουμε να ζήσουμε χάρη στις πολλαπλές εκδοχές του κόσμου που φτιάχνουν οι μεγάλοι ποιη­τές. Γιατί, όπως λέει ο ίδιος: "Λυπηθείτε τους ποιητές που τους τρελαίνουν δυο δισεκατομμύ­ρια εκδοχές για έναν μοναδικό κόσμο". Και αυτό που μας αφήνει ήδη το έχει πει ποιο είναι σ` ένα πολύ μικρό του ποίημα που λέγεται "Διαθήκη": "Ίσως να το `βρα. Αλλά δε θα σας το πω.  Γιατί τότε εσείς τι θα ψάχνετε;"». (πηγή: Ψηφιοθήκη Α.Π.Θ.)
πηγή εικόνας
 
Επιλογή στίχων από την ποιητική συλλογή του Τάσου Λειβαδίτη "Βιολέτες για μια εποχή", που δημοσιεύτηκε το 1985.


Ίσως να το ‘βρα. Αλλά δε θα σας το πω. Γιατί τότε εσείς τι θα
ψάχνετε; 
                                                                                        (Διαθήκη)
 
"Τόσο φοβισμένος, που όταν μου έπαιρναν κάτι τους ευγνωμονούσα 
που μου άφηναν τουλάχιστον την ανάμνησή του".
                                                                           (Αυτοπροσωπογραφία)
 
"Ύποπτοι θαυματοποιοί που πυροβολούν τις λέξεις
και γίνονται πουλιά".
                                                                  (Ποιητές)

"Λυπηθείτε τους ποιητές που τους τρελαίνουν δυο δισεκατομμύ­ρια εκδοχές 
για έναν μοναδικό κόσμο".
                                                                                          (Η δύναμη των λέξεων)

"Ζούμε σ` ένα όνειρο που δε θα επαληθευτεί παρά μονάχα σ` ένα άλλο όνειρο, όμως τη νύχτα τ` άστρα έχουν πάντα κάτι συνταρακτικό να μας πουν".
                                                                                                        (Οι σάλπιγγες της Αποκαλύψεως)
"Γι` αυτό σου λέω, μην κοιμάσαι: είναι επικίνδυνο. Μην ξυπνάς:
θα μετανιώσεις".
                                                                              (Πείρα αιώνων)
Ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά για τον Τάσο Λειβαδίτη.

.
Ο Κώστας Καζάκος διαβάζει το ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη "Aν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος"


Ηλεκτρονικό περιοδικό Poeticanet: ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΤΑΣΟ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗ 

Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013

Μνήμη Νίκου Καζαντζάκη (1883-1957)


Στις 26 Οκτωβρίου 1957, ο Νίκος Καζαντζάκης άφησε την πνοή του στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Φράιμπουργκ στη Γερμανία, σε ηλικία 74 ετών. Δέκα ημέρες η σωρός του ταξίδεψε στην Ευρώπη μέχρι να καταλήξει στο Ηράκλειο και να αναπαυτεί στον προμαχώνα του Μαρτινέγκο, με θέα το αγαπημένο του Μεγάλο Κάστρο. Στον τάφο του δεσπόζει ένας μεγάλος ξύλινος σταυρός από ακατέργαστους κορμούς και η επιγραφή «Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι λέφτερος». ( Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη)
Η κηδεία του Καζαντζάκη, καταγράφηκε με την κάμερα του Μιχάλη Γαζιάδη και προβλήθηκε στα "Επίκαιρα" των κινηματογραφικών αιθουσών.

Περιοδική έκθεση / Οδυσσέας Ελύτης: «Φρόντισε να τυπωθεί πανομοιότυπο»

Παρουσίαση μιας πραγματικά εκπληκτικής Εικονικής Περιήγησης από το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης στην έκθεση, που έγινε στη γενέθλια πόλη του Οδυσσέα Ελύτη, το Ηράκλειο, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του, το 2011. Διοργανωτές ήταν η Περιφέρεια Κρήτης, ο Δήμος Ηρακλείου και η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών. Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 29 Ιουνίου 2011 και διήρκεσε μέχρι τις 5 Νοεμβρίου 2012.
Η έκθεση αυτή "περιλαμβάνει πρωτότυπο υλικό (χειρόγραφα, σχέδια, κολάζ, και φωτογραφίες), μέρος του αρχείου που σχηματίστηκε από την αλληλογραφία και την εκδοτική συνεργασία του ποιητή με τον (συγγραφέα και γραφικό σχεδιαστή) Δημήτρη Καλοκύρη, από έργα που ζωγράφισε η Ελένη Καλοκύρη καθώς και ψηφιακές ή πρωτότυπες εικονογραφήσεις που συνέθεσαν για τον Ελύτη μαζί. Η έκθεση περιγράφει σταθμούς από την τριακονταετή επαφή και πορεία τους προς το τυπογραφείο που απέδωσε (με υφέσεις αλλά και εντάσεις) συλλεκτικές εκδόσεις και αφιερώματα, δίνοντας έμφαση στην Αποκάλυψη του Ιωάννη, κομβικό σημείο της κοινής τους διαδρομής".

Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 2013

Προβολή του ντοκιμαντέρ "Σινασός: Τοπογραφία της μνήμης" στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

 Πρόσκληση και Δελτίο Τύπου
 

Πάλι τα ίδια και τα ίδια, θα μου πεις, φίλε.
Όμως τη σκέψη του πρόσφυγα τη σκέψη του αιχμάλωτου τη σκέψη
του ανθρώπου σαν κατάντησε κι αυτός πραμάτεια
δοκίμασε να την αλλάξεις, δεν μπορείς.


Γ. Σεφέρης
πηγή εικόνας

Δεν είναι εύκολο να κινηματογραφηθεί η μνήμη των λαών, ούτε η μεταμόρφωσή της σε προπαγάνδα, ειδικά όταν οι άνθρωποι ζουν υπό τη μόνιμη απειλή ενός πολέμου. Είναι ωστόσο την αλλοίωση αυτή της μνήμης στη συλλογική συνείδηση (της συμπάθειας και του μίσους, της αγάπης που γίνεται μίσος) που θελήσαμε να καταγράψουμε με την κάμερα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Να καταγράψουμε, μέσα από τις μαρτυρίες, τη σιωπή που δεν είναι ‒ακόμα‒ λήθη. Να βρούμε, μέσω της σκέψης και της ποίησης, τον πάντα δύσβατο δρόμο για αυτόν που έγινε ο ΄Αλλος. Η «Σινασός», για μας, είναι αυτή ακριβώς η προσπάθεια.

Τίμων Κουλμάσης, Ηρώ Σιαφλιάκη

Κριτικές

Η ταινία των δύο νέων σκηνοθετών αναφέρεται στην κοινή ζωή των Ελλήνων και των Τούρκων, πριν η πολιτική τους χωρίσει οριστικά. Ενα σημαντικό θέμα δεν αρκεί ωστόσο για ένα καλό ντοκιμαντέρ. Είναι απαραίτητη η δημιουργικότητα κι η ικανότητα να μπορείς να αιχμαλωτίσεις τη μαγική στιγμή όταν αυτή παρουσιάζεται μπροστά στην κάμερα. Αυτή η ταινία διαθέτει και τα δύο. Σε μια σκηνή μια ηλικιωμένη γυναίκα 80 χρονών διώχνει, με μια κίνηση όλο χάρη, τη σκόνη από το φόρεμά της ενώ χορεύει ένα χορό της χαμένης πατρίδας της. Εστω και μόνο για τη συγκεκριμένη σκηνή αξίζει να δεί κανείς αυτή την ταινία, σημάδι ενός ποιητικού κινηματογράφου που σπανίζει στις μέρες μας.

Tue Steen Muller, EDN (European Documentary Network)
 
Το ντοκιμαντέρ των Τίμωνα Κουλμάση και Ηρώς Σιαφλιάκη "Σινασός, τοπογραφία της μνήμης" επιχειρεί να προσεγγίσει την ιστορική μνήμη Ελλήνων και Τούρκων πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1923. Η ταινία δεν ασχολείται με τις βίαιες στιγμές της ιστορίας- άλλωστε αυτές τις γνωρίζουμε - αλλά με την κοινή μνήμη των ανθρώπων στην κοινή τους πατρίδα. Πολύ καλή δουλειά που χειρίζεται ένα δύσκολο θέμα, όχι απλώς με ευπρέπεια, αλλά κυρίως με τόλμη.

Η ΕΠΟΧΗ - KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΕΡΖΗΣ

Κυριακή 13 Οκτωβρίου 2013

Θεατρικό αναλόγιο. Δημήτρη Χατζή "Το τέλος της μικρής μας πόλης"

η εικόνα προέρχεται από την ολιγοσέλιδη έκδοση του Π.Κ.Δ.Ι. και του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ιωαννίνων
"Δημήτρης Χατζής, 100 χρόνια από τη γέννησή του"
Ο Δημήτρης Χατζής γεννήθηκε στα Γιάννινα το Νοέμβριο του 1913. Το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων, συμμετέχοντας στον εορτασμό για τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη γέννησή του, πραγματοποιεί παρεμβάσεις σε σχολεία της πόλης των Ιωαννίνων (σε 2 Δημοτικά, 4 Γυμνάσια και 2 Λύκεια), επιδιώκοντας να φέρει τους μαθητές σε επαφή με το έργο του γιαννιώτη συγγραφέα.
Το Γενικό Λύκειο Πεδινής, είχε τη χαρά και την τιμή να είναι ένα από τα δύο τυχερά Λύκεια που το επισκέφθηκαν την Παρασκευή, 11 Οκτώβρη 2013, πέντε ηθοποιοί (Αθηνά Τσικνιά, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Μιχάλης Μπίζιος, Μαρία Κατσουλίδη, Κυριάκος Μαρκάτος) και ο ηθοποιός - σκηνοθέτης Γιάννης Αναστασάκης. Μας διάβασαν, σε μορφή θεατρικού αναλογίου, δύο διηγήματα από τη συλλογή του Δ. Χατζή "Το τέλος της μικρής μας πόλης". Πρόκειται για τα διηγήματα "Ο Σιούλας ο ταμπάκος"  και "Η θειά μας η Αγγελική".
Mετά την ανάγνωση, ακολούθησε συζήτηση  με τους μαθητές και τους καθηγητές γύρω από το συγγραφέα και το έργο του.



ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΤΖΗΣ (1913-1981)
Βιογραφικό σημείωμα, Ενδεικτική Βιβλιογραφία, Εργογραφία (από το Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου).
η εικόνα προέρχεται από την ολιγοσέλιδη έκδοση του Π.Κ.Δ.Ι. και του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ιωαννίνων
"Δημήτρης Χατζής, 100 χρόνια από τη γέννησή του"
Ο τίτλος του βιβλίου "Το τέλος της μικρής μας πόλης" παραπέμπει στο έργο του Θόρντον Ουάιλντερ "Η μικρή μας πόλη", ένα έργο που γράφτηκε το 1938, υπήρξε πρωτοποριακό για την εποχή του και παρουσιάζει τη ζωή σε μια μικρή πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Δ. Χατζής γράφει αυτά τα διηγήματα στη διάρκεια της εξορίας του, προσπαθώντας να συνδέσει  τον εαυτό του με την πόλη που γεννήθηκε.  Παρόλο που μιλάει για ένα τέλος, έχει ελπίδα για τη ζωή, που την εναποθέτει στην ανθρώπινη καρδιά, στην εμπιστοσύνη του στον άνθρωπο. "Παντού γύρω μας υπάρχει μια ανθρώπινη καρδιά και μπορούμε να στηριχθούμε σ` αυτή", έλεγε ο Δ. Χατζής σε ένα γράμμα του προς μια ρωσίδα λογοτέχνιδα (από το βιβλίο "491 ΔΕΛΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΤΖΗ (1930-1975)".

Μια πρόταση για τη διδακτική της ποιητικής και της διακειμενικότητας του διηγήματος "Ο Σιούλας ο ταμπάκος",  στο περιοδικό ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ, τ. 115, 2004.


Το διήγημα "Η θειά μας η Αγγελική", είναι το μόνο διήγημα της συλλογής στο οποίο ο συγγραφέας φαίνεται ότι γνώριζε και ο ίδιος αυτό το πρόσωπο, την Αγγελική, μια γυναίκα γεμάτη απλοχεριά και καλοσύνη, ο καλός άγγελος της μικρής πόλης.
η εικόνα προέρχεται από την ολιγοσέλιδη έκδοση του Π.Κ.Δ.Ι. και του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ιωαννίνων
"Δημήτρης Χατζής, 100 χρόνια από τη γέννησή του"
Μπορεί το διάβασμα να είναι μια διαδικασία που ο καθένας απολαμβάνει κατά μόνας αλλά τέτοιου είδους παρεμβάσεις από ανθρώπους, που διαβάζουν κείμενα και ασχολούνται με την τέχνη του θεάτρου, αποκτούν νόημα, γιατί μπορούν να αποτελέσουν την αφορμή, για να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με τον κόσμο της λογοτεχνίας. Ας ελπίσουμε ότι μ` αυτή την παρέμβαση  βοηθήσαμε όλοι να έρθουν οι μαθητές μας σε μια πρώτη επαφή με το έργο Δ. Χατζή και γενικότερα στο να μπει ένα λιθαράκι στο οικοδόμημα που λέγεται  αγάπη για τη λογοτενία.

Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2013

"Δημοκρατία της Βαϊμάρης, ...εκεί που έφτασε λίγο δεν είναι ή Πώς γεννιέται ο φασισμός"


Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα "Ιστορική Έρευνα, Διδακτική και Νέες Τεχνολογίες" του Ιονίου Πανεπιστημίου η επιστημονική ένωση "Νέα Παιδεία" και η ΕΡΤ, προκήρυξαν Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Ιστορικού Ντοκιμαντέρ με θέμα: "Προσεγγίζουμε κριτικά το παρελθόν".
Ο διαγωνισμός αφορούσε τους μαθητές της Γ ́ Γυμνασίου, της Α, Β ́ και Γ ́ Γενικού και  Εσπερινού Λυκείου και ΕΠΑΛ, καθώς και τους μαθητές των Σχολείων Δεύτερης  Ευκαιρίας. Θεματικό πεδίο του διαγωνισμού  ήταν η Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική και  Ευρωπαϊκή Ιστορία.
 
Τα μαθητικά ντοκιμαντέρ κρίθηκαν από επιτροπή  που αποτελούνταν από  τους:
  • Δημήτρη Λάππα, ιστορικό, φιλόλογο, εκπαιδευτικό στη β ́ βάθμια εκπαίδευση
  • Γεωργία Λουκοπούλου, κοινωνιολόγο, κινηματογραφίστρια, εκπαιδευτικό στη β ́βάθμια εκπαίδευση
  • Γιάννη Παρίση, φιλόλογο, συγγραφέα, εκπαιδευτικό στη β ́ βάθμια εκπαίδευση
  • Δρ. Βασιλική Σακκά, ιστορικό, Σχολική Σύμβουλο Φιλολόγων Μεσσηνίας
Η κριτική επιτροπή εποπτευόταν από ειδική επιστημονική επιτροπή, την οποία συντόνισε  ο  Κώστας Αγγελάκος, Επίκουρος Καθηγητής  Παιδαγωγικών στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Διευθυντής του περιοδικού Νέα Παιδεία.

Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και η τελετή απονομής των βραβείων έγινε  στην  Αθήνα το Σάββατο, 11 Μαΐου 2013, στο  Ίδρυμα "Μιχάλης Κακογιάννης". Δόθηκαν τρία βραβεία και δύο έπαινοι
 
Το ΠΡΩΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ απέσπασε το Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο – Λ. Τ. Γέρακα για το 10/λεπτο ιστορικό ντοκιμαντέρ με τίτλο: "Δημοκρατία της Βαϊμάρης, ...εκεί που έφτασε λίγο δεν είναι ή Πώς γεννιέται ο φασισμός", το οποίο προέκυψε από διαθεματική συνεργασία των μαθημάτων, Ιστορία Γενικής Παιδείας και Κινηματογράφος. Το βίντεο μπορεί να αξιοποιηθεί και στη σχολική γιορτή της 28ης Οκτωβρίου.