Τα Γιάννενα στα χνάρια των Περιηγητών

 ΤΑ ΣΕΡΑΓΙΑ ΤΟΥ ΑΛΗ ΠΑΣΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΓΙΩΝ ΤΟΥ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ

χαλκογραφία των C. R. Cockerell και T. Higham (1820)
(συλλογή Α. Παπασταύρου)

Στη μέση διακρίνεται το σεράι του Αλή, ενώ δεξιά και αριστερά τα  σεράγια των γιων του Μουχτάρ και Βελή. Το κτιριακό συγκρότητα κτίστηκε το 1805, όταν ο Αλή αποφάσισε να εγκαταλείψει το παλιό σεράι στο Ιτς Καλέ (σημαίνει "εσωτερικό φρούριο"). Για το σκοπό αυτό έφερε από τη Βιέννη τον αρχιτέκτονα Freywald μετά τη μεσολάβηση του Γιαννιώτη μεγαλέμπορου Ιωάννη Σταύρου, πατέρα του ιδρυτή της Εθνικής Τράπεζας Γεωργίου Σταύρου.
Ο περιηγητής W. M. Leake έγραψε στο χρονικό του: "Το καινούργιο σεράι του Βεζύρη με την ανάλαφρη κινέζικη αρχιτεκτονική του έρχεται σε χτυπητή αντίθεση με τη ρωμαλέα απλότητα του τοπίου".

Η περίοδος 1810-1814 έχει τη σφραγίδα του Λόρδου Μπάυρον. Η περιπλάνησή του στην Ελλάδα έχει και μια άλλη διάσταση που αφορά στην Ήπειρο. Όσοι περιηγητές επισκέφθηκαν αυτή την άγρια ορεινή περιοχή της Ελλάδας μετά απ` αυτόν, τα βιβλία του κρατούσαν, στα βήματά του οδοιπορούσαν.

Ο Λόρδος Μπάυρον (1788-1824) είναι ίσως η σημαντικότερη προσωπικότητα που επισκέφθηκε τα Γιάννενα αλλά και την Ελλάδα στην ανατολή του 19ου αιώνα. Ανήκε στην προνομιούχο κοινωνική τάξη της Βρετανίας και ήταν περήφανος για τον τίτλο του και τις σπουδές του.

Η ομορφιά του Μπάυρον είναι τέτοια που κάνει τον καθένα να ονειρεύεται. 

Το πρόσωπό του μοιάζει με ωραίο αλαβάστρινο βάζο, που φωτίζεται από ένα εσωτερικό φως. 

Τα χρυσόξανθα μαλλιά του θυμίζουν αρχαίο θεό.

Sir Walter Scott

Δημήτρης Υφαντής, KAIΓΟΜΑΙ ΚΑΙ ΣΙΓΟΛΙΩΝΩ: 

 

ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΜΠΑΫΡΟΝ (1809-1811)

χαλκογραφία, ανυπόγραφη (π. 1815)

(συλλογή Α. Παπασταύρου)

Το χαρακτικό περιλαμβάνεται σε μία από τις πρώτες εκδόσεις του Childe Harold`s Pilgrimage. Περιμετρικά διακοσμείται με μινιατούρες από τις περιοχές που επισκέφθηκε ο Ποιητής κατά την περιήγησή του.

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΟΥ ΑΡΓΥΡΗ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ
χαλκογραφία, των C. R. Cockerell και F. C, Lewis (1815)

Στο γιαννιώτικο αρχοντικό φιλοξενήθηκαν ο Μπάυρον και ο φίλος του Hobhouse όταν επισκέφθηκαν τα Γιάννενα. Σ` αυτό, στις 31 Οκτωβρίου 1809 ο Ποιητής, συνεπαρμένος από την ηπειρωτική του εμπειρία, άρχισε να γράφει το  "Προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ". Το ονομαστό αρχοντικό καταστράφηκε ολοσχερώς κατά την πυρπόληση της πόλης των Ιωαννίνων από τον Αλή στις 24-27 Αυγούστου 1820.

Από τα σκοτεινά προχώματα τούτης της χώρας της τραχειάς
ως τις Ιλλυρικές πεδιάδες βουνά θεσπέσια περνάς.
Και ανάμεσά τους τόσα μέρη που κι η ιστορία δεν τα ξέρει.
Και η Αττική η φημισμένη τόσες κοιλάδες - αγκαλιές
δεν τις προσφέρει.
Και ο λατρευτός ο Παρνασσός μας και κλασικός
μέχρι και αυτός
θα υστερήσει αν συγκριθεί με τις τοποθεσίες αυτές,
που πέρα από τις σκυθρωπές στέκουν τις παραλίες.

Τσάιλντ Χάρολντ (απόδ. Μ. Κεσίση) 

Οι ψηφιοποιημένες εικόνες και τα συνοδευτικά τους κείμενα προέρχονται από τα  Λευκώματα του  κ. ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ, Α.:

1. Λόρδος Μπάυρον, από τα Γιάννενα στην αθανασία, τόμος Α΄ ΔΩΔΩΝΗ - ΟΔΥΣΣΕΑΣ, 2006
2. Τα Γιάννινα του 19ου αιώνα -όπως τα περιέγραψαν και τα απεικόνισαν οι ξένοι περιηγητές- Λεύκωμα 1994

Και το ταξίδι μας συνεχίζεται...