Αυγοτέμπερα σε ξύλο
30x40 εκ.
30x40 εκ.
Κάποτε μου έδειξε ο γλύπτης Τόμπρος μια φωτογραφία που είχε πάρει στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού μετά την εγχείρηση. Ήταν πολύ καταπονημένος αλλά είχε μια φλόγα μέσα του, αυτή τη θεϊκή φλόγα. Και αυτή τη φωτογραφία δεν ήθελα να την αφήσω έτσι και με τον πίνακα μου την καθάρισα. Ο Καβάφης ακόμη και στα γηρατειά του ήταν έφηβος, ωραίος, δε μπορούσε ποτέ να ήταν κουρασμένος.
Ο ποιητής παριστάνεται κατ` ενώπιον, μέχρι τη μέση, με πλούσια μαλλιά και χαρακτηριστική χειρονομία με το αριστερό χέρι. Φοράει μεγάλο πράσινο μαντίλι στο λαιμό και καρό κόκκινο σακάκι. Το πρόσωπο του πλάθεται με τη βυζαντινοπρεπή τεχνική των λευκών γραμμών που χαρακτηρίζει τα φυσιογνωμικά του γνωρίσματα. Πίσω υπάρχει τμήμα τοιχογραφίας με άνδρα πού κρατάει ειλητό, με το κείμενο: «Δόκιμε Σοφιστή που απέρχεσαι εκ Συρίας και περί Αντιοχείας σκοπεύεις να συγγράψεις». Η επιγραφή ΚΩΝΣΤ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ γράφεται με κλασικά στοιχεία.
Ο ποιητής παριστάνεται κατ` ενώπιον, μέχρι τη μέση, με πλούσια μαλλιά και χαρακτηριστική χειρονομία με το αριστερό χέρι. Φοράει μεγάλο πράσινο μαντίλι στο λαιμό και καρό κόκκινο σακάκι. Το πρόσωπο του πλάθεται με τη βυζαντινοπρεπή τεχνική των λευκών γραμμών που χαρακτηρίζει τα φυσιογνωμικά του γνωρίσματα. Πίσω υπάρχει τμήμα τοιχογραφίας με άνδρα πού κρατάει ειλητό, με το κείμενο: «Δόκιμε Σοφιστή που απέρχεσαι εκ Συρίας και περί Αντιοχείας σκοπεύεις να συγγράψεις». Η επιγραφή ΚΩΝΣΤ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ γράφεται με κλασικά στοιχεία.
Ν. Εγγονόπουλου, Η θυσία του ποιητή Ιάσωνος Κλεάνδρου εν Κομμαγηνή, 1935αυγοτέμπερα σε χαρτόνι
25x25 εκ.
Ο ποιητής Ιάσων Κλεάνδρου -γνωστός και από το ποίημα του Καβάφη «Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου• ποιητού εν Κομμαγηνή• 595 μ.Χ.»- είναι το θέμα ενός μικρών διαστάσεων πίνακα που ζωγραφίζει τo 1935. Έχει τον τίτλο «Η θυσία του ποιητή Ιάσωνος Κλεάνδρου εν Κομμαγηνή». Στο κέντρο, βωμός με μαχαίρι και μπροστά του κριάρι. Αριστερά, ο ποιητής σε στάση και μορφή προφήτη, και δεξιά του δύο νέοι, σαν Απόστολοι, συνομιλούν. Πίσω υψώνονται τριγωνικού σχήματος βουνά και στο άνοιγμά τους φανταστικός τετράγωνος πύργος.
Ο αν. καθηγητής Δ. Ράιος, στο βιβλίο του για το ποίημα του Καβάφη «Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή• 595 μ.Χ.», συσχετίζει εικονογραφικά τον πίνακα του Εγγονόπουλου με τη μεταβυζαντινή παράσταση της θυσίας του Αβραάμ. Δίδει δε στην παράσταση την ερμηνεία που προτείνει ο ίδιος για την ανάγνωση του ποιήματος του Καβάφη, υποστηρίζοντας ότι «ο ποιητής και ζωγράφος Νίκος Εγγονόπουλος... πρέπει να είχε συλλάβει ένα κομμάτι από το κρυμμένο βάθος του κειμένου του αλεξανδρινού ποιητή, καθώς η ζωγραφική σύνθεση συνδυάζει φανερά στοιχεία από την θυσία του Αβραάμ και την "ανανεωτική θυσία του κριαριού" από την Μήδεια με υπαινικτικό συμβολισμό το ξανάνιωμα του Ιάσονα με την ίδια μέθοδο».
Ο κ. Δ. Ράιος προσθέτει: "Τα στοιχεία που με την πρώτη ματιά φαίνεται να προέρχονται από το καβαφικό ποίημα είναι φυσικά ο τίτλος του πίνακα (με μόνη ουσιαστική διαφορά την αντικατάσταση της λέξης μελαγχολία με το προσηγορικό θυσία), η ιδιαίτερη προβολή του μαχαιριού στο κέντρο της ζωγραφικής σύνθεσης, το ψιλόλιγνο κτήριο πίσω από τα δύο πετροβούνια, που θα μπορούσε να υπαινίσσεται το βασιλικό παλάτι της Ιωλκού, και η παρουσία του κριαριού που στο μύθο του Ιάσονα και της Μήδειας συνδέεται με τη διαδικασία της "ανανεωτικής θυσίας". Από την άλλη πλευρά στη "Θυσία του Αβραάμ" οφείλονται η αντικατάσταση, στον τίτλο του πίνακα, του προσηγορικού μελαγχολία από τη λέξη θυσία, οι δύο ορεινοί όγκοι πίσω από τα κύρια πρόσωπα και αντικείμενα της σύνθεσης, η πατριαρχική μορφή του Αβραάμ στο αριστερό μέρος της εικόνας, ο βωμός της θυσίας, το μαχαίρι, το κριάρι που πήρε στο τέλος τη θέση του Ισαάκ στο κέντρο της εικόνας και οι δύο νεαροί δούλοι (παίδες) που είχε πάρει μαζί του ο Αβραάμ".
Δημήτρης Κ. Ράιος, Κ.Π. Καβάφη, Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου• ποιητού εν Κομμαγηνή• 595 μ.Χ.: ερμηνευτική προσέγγιση, Ιωάννινα, 2001, σελ. 76.
Το Εργαστήριο Εφαρμογών Εικονικής Πραγματικότητας στην Εκπαίδευση, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, διευθυντής του οποίου είναι ο Καθηγητής κ. Αναστάσιος Μικρόπουλος, με δική του πρωτοβουλία, ανέλαβε εθελοντικά, συνεργαζόμενο με το Florida Institute for Human & Machine Cognition (IHMC, Ινστιτούτο για τη Νόηση Ανθρώπου και Μηχανής), τη μετάφραση στα ελληνικά του δημοφιλούς λογισμικού εννοιολογικής χαρτογράφησης CmapTools. Τη σύλληψη της ιδέας, την επικοινωνία και συνεργασία με το IHMC και τον συντονισμό της δραστηριότητας είχε ο εκλεκτός δάσκαλός μου στο ΠΑΚΕ Ιωαννίνων Νικηφόρος Παπαχρήστος.
Εξαιρετικά χρήσιμο το λογισμικό, μ` αυτό έκανα τον παρακάτω εννοιολογικό χάρτη για να παρουσιάσω το ποίημα στους μαθητές μου.
Ο αν. καθηγητής Δ. Ράιος, στο βιβλίο του για το ποίημα του Καβάφη «Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή• 595 μ.Χ.», συσχετίζει εικονογραφικά τον πίνακα του Εγγονόπουλου με τη μεταβυζαντινή παράσταση της θυσίας του Αβραάμ. Δίδει δε στην παράσταση την ερμηνεία που προτείνει ο ίδιος για την ανάγνωση του ποιήματος του Καβάφη, υποστηρίζοντας ότι «ο ποιητής και ζωγράφος Νίκος Εγγονόπουλος... πρέπει να είχε συλλάβει ένα κομμάτι από το κρυμμένο βάθος του κειμένου του αλεξανδρινού ποιητή, καθώς η ζωγραφική σύνθεση συνδυάζει φανερά στοιχεία από την θυσία του Αβραάμ και την "ανανεωτική θυσία του κριαριού" από την Μήδεια με υπαινικτικό συμβολισμό το ξανάνιωμα του Ιάσονα με την ίδια μέθοδο».
Ο κ. Δ. Ράιος προσθέτει: "Τα στοιχεία που με την πρώτη ματιά φαίνεται να προέρχονται από το καβαφικό ποίημα είναι φυσικά ο τίτλος του πίνακα (με μόνη ουσιαστική διαφορά την αντικατάσταση της λέξης μελαγχολία με το προσηγορικό θυσία), η ιδιαίτερη προβολή του μαχαιριού στο κέντρο της ζωγραφικής σύνθεσης, το ψιλόλιγνο κτήριο πίσω από τα δύο πετροβούνια, που θα μπορούσε να υπαινίσσεται το βασιλικό παλάτι της Ιωλκού, και η παρουσία του κριαριού που στο μύθο του Ιάσονα και της Μήδειας συνδέεται με τη διαδικασία της "ανανεωτικής θυσίας". Από την άλλη πλευρά στη "Θυσία του Αβραάμ" οφείλονται η αντικατάσταση, στον τίτλο του πίνακα, του προσηγορικού μελαγχολία από τη λέξη θυσία, οι δύο ορεινοί όγκοι πίσω από τα κύρια πρόσωπα και αντικείμενα της σύνθεσης, η πατριαρχική μορφή του Αβραάμ στο αριστερό μέρος της εικόνας, ο βωμός της θυσίας, το μαχαίρι, το κριάρι που πήρε στο τέλος τη θέση του Ισαάκ στο κέντρο της εικόνας και οι δύο νεαροί δούλοι (παίδες) που είχε πάρει μαζί του ο Αβραάμ".
Δημήτρης Κ. Ράιος, Κ.Π. Καβάφη, Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου• ποιητού εν Κομμαγηνή• 595 μ.Χ.: ερμηνευτική προσέγγιση, Ιωάννινα, 2001, σελ. 76.
Το Εργαστήριο Εφαρμογών Εικονικής Πραγματικότητας στην Εκπαίδευση, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, διευθυντής του οποίου είναι ο Καθηγητής κ. Αναστάσιος Μικρόπουλος, με δική του πρωτοβουλία, ανέλαβε εθελοντικά, συνεργαζόμενο με το Florida Institute for Human & Machine Cognition (IHMC, Ινστιτούτο για τη Νόηση Ανθρώπου και Μηχανής), τη μετάφραση στα ελληνικά του δημοφιλούς λογισμικού εννοιολογικής χαρτογράφησης CmapTools. Τη σύλληψη της ιδέας, την επικοινωνία και συνεργασία με το IHMC και τον συντονισμό της δραστηριότητας είχε ο εκλεκτός δάσκαλός μου στο ΠΑΚΕ Ιωαννίνων Νικηφόρος Παπαχρήστος.
Εξαιρετικά χρήσιμο το λογισμικό, μ` αυτό έκανα τον παρακάτω εννοιολογικό χάρτη για να παρουσιάσω το ποίημα στους μαθητές μου.
Ο ιστότοπος του CmapTools - http://cmap.ihmc.us/
- συμπληρώνουμε τα απαιτούμενα πεδία (με αστεράκι) εδώ και πατάμε submit,
- αποθηκεύουμε στον υπολογιστή μας το πρώτο αρχείο για windows (IHMC CmapTools v5.04.01 for Windows 59.9Mb),
- πατάμε διπλό κλικ πάνω στο αποθηκευμένο αρχείο για να εγκαταστήσουμε το λογισμικό στον υπολογιστή μας, σύμφωνα με τις οδηγίες που εμφανίζονται,
- όταν ολοκληρωθεί η εγκατάσταση, δημιουργούμε μια συντόμευση στην επιφάνεια εργασίας για ευκολία στο άνοιγμα,
- ανοίγουμε το λογισμικό και από την πρώτη, τη μικρότερη καρτέλα αριστερά, επιλέγουμε edit/preferences/διαλέγουμε ελληνικά και όλα τα μενού εμφανίζονται... στα ελληνικά.
14 σχόλια:
Εξαιρετική δουλειά, Λίτσα!
Ο κ. Ράιος ήταν δάσκαλός μου.
Νοστάλγησα το Πανεπιστήμιό μου.
Και αρχίζω με το Cmap. :)
Σταματία, σκέφτομαι να του προτείνω να έρθει στην τάξη μου να μας μιλήσει για τον Καβάφη και το ποίημα. Ελπίζω να δεχθεί.
Δοκίμασέ το. Το θεωρώ εξαιρετικό λογισμικό! Είναι εύκολο, θα τα βρεις όλα αμέσως εσύ, αν χρειαστείς βοήθεια, ευχαρίστησή μου να βοηθήσω σε ό,τι μπορώ.
Πολύ ωραία ιδέα, σίγουρα θα δεχθεί!
Τυχερά τα παιδιά.
Το cmap κατέβηκε. Μένει να βρω το θέμα. :)
Ήδη βοηθάς.
Λίτσα, οι εικόνες πώς μπήκαν; Παιδεύομαι μία ώρα, είδα όλα τα μενού και ..τίποτα.
Η μία μέσα στο πλαίσιο και η άλλη του Σεφέρη;
Επιλέγω το πλαίσιο και πατάω στην εικόνα φόντου. Βλέπω τα Cmaps μου, το εικονίδιο φακέλου και τους Τόπους.
Το εικονίδιο φακέλου που οδηγεί στα επάνω επίπεδα, για να καταλήξω στο φάκελο με τις εικόνες, δε λειτουργεί. Έχει πρόβλημα το πρόγραμμα σε μένα; Σε σένα λειτουργεί το εικονίδιο του φακέλου;
Σταματία,
κατά την εγκατάσταση του λογισμικού δημιουργείται στα "έγγραφά" ένας φάκελος "My Cmaps". Είναι κάτι σαν αποθήκη υλικού και αυτόν το φάκελο θα πρέπει να τον κουβαλάς μαζί σου αν θέλεις να δείξεις κάτι από άλλον υπολογιστή.
Ό,τι εικόνα θέλεις να βάλεις στο χάρτη θα την αποθηκεύσεις πρώτα στο φάκελο. Πατάς δεξί κλικ πάνω σε ένα σχήμα του χάρτη /διαμόρφωση στυλ/αντικείμενο/το εικονίδιο "εικόνα φόντου" και θα βρεις στο φάκελό σου τις εικόνες που έχεις αποθηκεύσει. Όταν βάλεις μια εικόνα στο χάρτη, ενεργοποιούνται και τα άλλα εικονίδια για επεξεργασία της εικόνας.
Δοκίμασε και τα ξαναλέμε πάλι.
πρωτοπόρος, άμεση και γρήγορη!!! Μπράβο! Οι δουλειές σου είναι φωτεινό παράδειγμα για τους νέους επιμορφούμενους! ;)
Έλενααα, καλή αρχή!
Αφού δεν έχω τι άλλο να κάνω, θα ξεθυμαίνω εδώ. Χαιρετισμούς στους επιμορφούμενούς σου. Είναι σε πολύ καλά χέρια. Πολύ τυχεροί.
Τώρα μάλιστα!
Και το εικονίδιο του φακέλου με τα άνω επίπεδα πού χρησιμεύει τελικά, αφού δεν ανοίγει;
Μπράβο Λίτσα!
Μακάρι να είχα το μισό από το παιδαγωγικό ταλέντο σου!
Μόνο μια επισήμανση. Το ειδοποιό χαρακτηριστικό ενός εννοιολογικού χάρτη και μάλλον εκείνο που καθιστά την εννοιολογική χαρτογράφηση ισχυρό μαθησιακό (και όχι διδακτικό)εργαλείο είναι ότι όλες οι έννοιες (όσα γράφονται μέσα στα "κουτιά") συνδέονται μεταξύ τους με συνδετικές φράσεις οι οποίες εμπεριέχουν το ρήμα. Συνεπώς, μέσα στα κουτιά δεν πρέπει να βρίσκονται ρηματικά μέρη προτάσεων παρά μόνο υποκείμενα, αντικείμενα ή κατηγορούμενα (τα λέω καλά;). Έτσι, δύο έννοιες διασυνδεδεμένες με συνδετική φράση σχηματίζουν μια πρόταση.
Οι ειδικοί λένε ότι προσπαθώντας κανείς να βρει την κατάλληλη (ρηματική) συνδετική φράση, που συνδέει δυο έννοιες, κατασκευάζει γνώση και γι αυτό οι εννοιολογικοί χάρτες έχουν αξία ως μαθησιακό εργαλείο (όχι μόνο για μαθητές αλλά εν γένει για μανθάνοντες).
Και πάλι μπράβο και ελπίζω το Cmaptools στα ελληνικά να φανεί χρήσιμο στην εκπαιδευτική κοινότητα.
Είναι κρίμα που οι εννοιολογικοί χάρτες δεν περιέχονται στη διδακτέα ύλη και το ΑΠ των ΚΣΕ για μας τους ΠΕ04, ούτε στα ΠΑΚΕ ήταν:-(. Φαίνεται οτι η παιδαγωγική αξία τους δεν εκτιμάται από τους επιστημονικούς συντονιστές της Εpιμόρφωσης των ΠΕ04. (Γιατί;) Παρ' όλα ταύτα, παρενθετικά έστω, ας κάνουμε τον κόπο να τους δείξουμε τουλάχιστον το λογισμικό, τώρα που μιλάει και ελληνικά, ή έστω να αναφέρουμε τον εννοιολογικό χάρτη σαν γνωστικό εργαλείο. Προσωπικά το έκανα. Πρόταση για τους Επιμορφωτές των ΠΕ04, που διαβάζουν το παρόν Ιστολόγιο, αν τους φέρει κατά δω ο δρόμος.
Μπράβο και πάλι, Λίτσα! (Βαρέθηκα να σου λέω "Μπράβο":-)) Πάντα στην πρωτοπορία! Και φυσικά ένα μπράβο στο Νικηφόρο και την παρέα του ΠΤΔΕ Ιωαννίνων για τον κόπο τους. Τους αξίζει. Κι αυτό χωρίς διάθεση κολακείας.
Υ.Γ. Λίτσα, δεν είμαι σε θέση να κρίνω το φιλολογικό περιεχόμενο του εννοιολογικού χάρτη σου, πώς θα μπορούσα άλλωστε. Αλλά, φαίνεται καλή και επίπονη δουλειά. Πόσο σου πήρε; Απλά ρωτάω για πρακτικούς λόγους. Σε περίπτωση, που, αν και εφόσον πάρουν φωτιά και οι ΠΕ04.
Δες έναν εννοιολογικό χάρτη του λογισμικού Modellus εδώ. Δεν ξέρω κατά πόσον είναι σωστός από δομικής πλευράς, Νικηφόρε, δεν περιέχει αποκλειστικά ρήματα ή ρηματικές εκφράσεις στους συνδέσμους.
Συγγνώμη για τις αλλεπάλληλες διαγραφές σχολίων, αλλά όλο και κάτι ξεχνούσα:-) Μου φαίνεται, γερνάω...
Δημοσίευση σχολίου