Ιούλιος, ο μήνας του Σκορπιού

Ο Ιούλιος είναι ο μήνας του Σκορπιού! Αυτός ο ξεχωριστός αστερισμός του καλοκαιριού βρίσκεται σε βέλτιστη θέα στα νότια-νοτιοανατολικά του βραδινού ουρανού αυτού του μήνα.

Ο Ωρίωνας, ο γιος του Ποσειδώνα, είχε επιχειρήσει κάποτε να βιάσει την Ήρα και αυτή, για να τον τιμωρήσει, έβγαλε από τη γη ένα σκορπιό που τον δάγκωσε στη φτέρνα. Όταν ο Ωρίωνας πέθανε από το δηλητήριο του σκορπιού, οι θεοί, για να τιμήσουν τη μεγάλη του παλικαριά, τον μεταμόρφωσαν σε αστερισμό. Αλλά και ο σκορπιός κατέληξε μαζί του στον ουρανό.
Σε άλλες εκδοχές του μύθου, ο Ωρίωνας, που είχε μια μέρα βγει στο κυνήγι με την Άρτεμη, καυχήθηκε πως δεν θ` αφήσει ζωντανό για ζωντανό πάνω στη γη. Η Γαία, που άκουσε τα λόγια του, έστειλε έναν τεράστιο σκορπιό να τον σκοτώσει.
Όπως και να `χει, το κυνηγητό δεν έχει πάψει. Όποτε ανατέλλει ο Σκορπιός ο Ωρίωνας δύει, κι έτσι ο Σκορπιός παραμένει ο νικητής.

Ο φωτεινότερος αστέρας του Σκορπιού είναι ο Αντάρης, που συμβολίζει την καρδιά του αστερισμού. Ο Αντάρης βρίσκεται ακριβώς στο νότο όταν σκοτεινιάζει ο ουρανός τον Ιούλιο.
Έχει χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα και το όνομά του είναι ελληνικό. Σημαίνει "αντίπαλος του Άρη" γιατί, με το έντονο κόκκινο χρώμα του "ανταγωνίζεται" το χρώμα του πλανήτη Άρη.

Κοντά στο ζενίθ αυτό το μήνα βρίσκεται ο μικρός και ευδιάκριτος αστερισμός της Λύρας, που συμβολίζει τη λύρα του Ορφέα. Σύμφωνα με το μύθο, ο Ερμής, γεννήθηκε την αυγή, το μεσημέρι είχε εφεύρει τη λύρα (την κατασκεύασε από το καύκαλο μιας χελώνας , τεντώνοντας πάνω του δέρμα βοδιού και επτά προβάτινες χορδές, ένα παιχνίδι που, όπως διαπίστωσε, έβγαζε εξαίσιο ήχο) και το βράδυ είχε κλέψει τα βόδια του Απόλλωνα.

Και η Οδύσσεια μας λέει μιαν ανάλογη ιστορία. Οι σύντροφοι του Οδυσσέα τιμωρήθηκαν γιατί έφαγαν τα βόδια του Ήλιου. Αλλά ήταν άνθρωποι, δεν ήταν θεοί. Εδώ, οι δύο θεοί συμφιλιώθηκαν. Ο Ερμής, για να εξασφαλίσει τη συγχώρεση του Απόλλωνα για την κλεψιά, τού χάρισε τη λύρα που τον μάγεψε με τον ήχο της, και ο Απόλλωνας παραχώρησε στον Ερμή τη φύλαξη των κοπαδιών.

Η Λύρα εντοπίζεται εύκολα με τη βοήθεια του πιο λαμπρού αστέρα της, του Βέγα (Vega). Ο Βέγας είναι ο πέμπτος πιο λαμπρός αστέρας σ` ολόκληρο τον ουρανό. Το όνομά του είναι αραβικό και σημαίνει "επιτιθέμενος αετός", καθώς οι Άραβες συγκαταλέγονται σε εκείνους που φαντάζονταν τον αστερισμό σαν αετό. Ο Βέγας, ο Altair και ο Deneb (ο λαμπρότερος αστέρας στον αστερισμό του Κύκνου) σχηματίζουν μια τριάδα λαμπρών αστέρων σε διάταξη ισοσκελούς τριγώνου η οποία είναι γνωστή ως Καλοκαιρινό Τρίγωνο. Ο Βέγας είναι ο πρώτος αστέρας που ξεχωρίζει καθώς ο ουρανός σκοτεινιάζει τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, λάμποντας στο ζενίθ σαν κυανόλευκο διαμάντι.

Τα αστέρια του καλοκαιρινού τριγώνου αποτελούν αποτελούν τους καλοκαιρινούς οδοδείκτες που μας βοηθούν να βρούμε το δρόμο μας στον έναστρο ουρανό. Αν διχοτομήσουμε τη γραμμή που ενώνει το Βέγα με τον Altair και την τραβήξουμε, θα μας δείξει τον Αντάρη.

"Μικρή ομάδα γαλαξιών"
Η αστρονομική φωτογραφία της ημέρας

από το αρχείο της NASA

Πολύ ενδιαφέρον υλικό και κάποιες εικόνες που μου άρεσαν πολύ βρήκα στον Astro Bob

Όσοι αγαπούν την αστρονομία, μπορούν να δημιουργήσουν στον υπολογιστή τους το δικό τους πλανητάριο, με το δωρεάν ανοιχτό λογισμικό Stellarium.

Ο Σεφέρης, στο δεύτερο τόμο των Δοκιμών, σελ. 229, γράφει:

"...Ως τον καιρό που άλλαξαν τα πράγματα, ο άνθρωπος ήταν δεμένος με τη φύση, όπως οι Νύμφες, που λέει ο Ύμνος στην Αφροδίτη, ήταν δεμένες με τα δέντρα. Όταν αυτά ξεραίνουνταν, εκείνες πεθαίναν. Έτσι κι εμείς. Όταν αφήσουμε τη φύση να στεγνώσει μέσα μας, πεθαίνουμε. Δεν ξέρω να έχω βρει τίποτε καλύτερο από τούτο τον παλιό κανόνα..."

Και με την ευκαιρία, ας κάνουμε ένα ταξίδι στο σύμπαν με πλοηγό το Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας.