Σαν χθες, 23 Σεπτεμβρίου 1973, πέθανε ο διάσημος Χιλιανός ποιητής Πάμπλο Νερούντα.Χάρη στις διεθνείς προσπάθειες του καθηγητή Γιώργου Μάρκου, ιδρυτή του Ελληνικού Μουσείου Νόμπελ, στο Χαλάνδρι, πολλά άγνωστα και ανέκδοτα χειρόγραφα και βιβλία του Πάμπλο Νερούντα, που προέρχονται από το προσωπικό του γραφείο στο Σαντιάγο της Χιλής, αποτελούν μέρος της Ελληνικής Συλλογής Νόμπελ.
Ο Πάμπλο Νερούντα, όπως έλεγε η νομπελίστρια συμπατριώτισσα του Γκαμπριέλα Μιστράλ, "ήταν ο κατεξοχήν ποιητής της αγάπης". Όταν το 1953 βραβεύτηκε με το βραβείο Λένιν, η Γ. Μιστράλ φοβήθηκε ότι ο παγκόσμιος ποιητής της αγάπης και της ειρήνης, του Κάντο Χενεράλ (έργο που μελοποιήθηκε στην Ελλάδα από το Μίκη Θεοδωράκη), κινδύνευε να χάσει το βραβείο νόμπελ. Όλοι οι διανοούμενοι της Λατινικής Αμερικής υπέθεσαν ότι το βραβείο Λένιν ήταν ένα αρνητικό γεγονός για τη συντηρητική Σουηδική Ακαδημία.
Όμως έκαναν λάθος γιατί το ταλέντο του Πάμπλο Νερούντα αναγνωρίστηκε και από τη Σουηδική Ακαδημία το 1971, που του απένειμε το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Πέθανε δύο χρόνια αργότερα από λευχαιμία, σε ηλικία 69 ετών.
Πηγή: Μουσείο της Ελληνικής Συλλογής Νόμπελ
Στο περιοδικό Νέα του Μουσείου της Ελληνικής Συλλογής Νόμπελ, τεύχος 25, Μάρτιος 2009, δημοσιεύθηκαν τρία άγνωστα, ανέκδοτα ποιήματά του.
ALICIA
Μερικές φορές όταν στοχάζομαι
βυθισμένος σε βαθιά σιωπή
λέω στον εαυτό μου:
Ποιος θα είναι ποτέ σίγουρος,
εάν εσύ όλα τα βλέπεις ρόδινα
ή εγώ τα βλέπω όλα μαύρα;
Εάν η ευτυχία ή η λύπη
Έρχονται απ` έξω ή από μέσα;
Και, τότε, πως μπορείς εσύ,
Που βιώνεις τον εσωτερικό σου κόσμο,
Να καταλάβεις τι γίνεται απ` έξω,
Να γνωρίσεις αυτό που εγώ αισθάνομαι;
Εγώ σε έχω ονομάσει βασίλισσα
Υπάρχουν πιο ψηλές από σένα, πιο ψηλές
Υπάρχουν πιο αγνές από σένα, πιο αγνές.
Υπάρχουν πιο ωραίες από σένα, υπάρχουν πιο ωραίες.
Όμως εσύ είσαι η βασίλισσα.
Όταν βγαίνεις στο δρόμο
κανένας δεν σ` αναγνωρίζει.
Κανένας δεν βλέπει την κρυστάλλινη κορώνα σου,
κανένας δεν κοιτάζει
το χαλί από κόκκινο χρυσάφι
που πατάς όπου περνάς,
το χαλί που δεν υπάρχει.
Κι όταν βγαίνεις έξω
φουσκώνουν όλα τα ποτάμια
στο σώμα μου, δονούν
τα ουράνια οι καμπάνες,
κι ένας ύμνος πλημμυρίζει τον κόσμο,
Μόνο εσύ κι εγώ,
μόνο εσύ κι εγώ, έρωτά μου,
τον ακούμε.
Πυρομανής
Λες πως είσαι πυρομανής
και σ` αυτό δίκιο έχεις,
γιατί νιώθω πως τα μάτια σου
πυρπόλησαν την καρδιά μου.
Λες πως είσαι φόνισσα
και σ` αυτό δεν ψεύδεσαι, αφού είναι
κιόλας η αγάπη μου κοκκαλωμένη,
νεκρή κείτεται στα πόδια σου.
Όμως εγώ θα εκδώσω
μια τελεσίδικη απόφαση
που να καταδικάζει σε φυλάκιση
στο πιο ζοφερό κι ανήλιαγο κελί
τη φτωχή μου καρδιά.
Απόδοση στην ελληνική γλώσσα
Κωνσταντίνος Μπούρας
2 σχόλια:
Μπράβο, μπράβο, Αρισμαράκι, κυρίως γι' αυτά τα τρία ποιήματά του.
Με την ευκαιρία να εκφράσω την απορία μου που δεν πολυακούγονται τραγούδια ( έως καθόλου..) απ' το Canto General του Neruda και του Μίκη. Γιατί θεωρώ ότι η συλλογή περιλαμβάνει και πολύ ιδιαίτερα κομμάτια.
Ίσως γιατί είναι περίπου αταξινόμητα;
Διαλέγω ένα ερωτικό του που μ' αρέσει ( όχι απ'το Canto):
Σκυφτός στο δειλινό:
Σκυφτός στο δειλινό ρίχνω τα δίχτυα μου θλιμμένα
στα ωκεάνεια μάτια σου.
Εκεί αποσύρεται και φλέγεται μέσα στην πιό ψηλή φωτιά
η μοναξιά μου που τινάζει τα χέρια της σα ναυαγός.
Κάνω σινιάλα κόκκινα στα μάτια σου που απουσιάζουν
και κυματίζουν σαν τη θάλασσα στα πόδια ενός φάρου.
Μόνο σκοτάδια κρύβεις μέσα σου, γυναίκα μακρινή, δική μου
κι από το βλέμμα σου αναδύεται καμιά φορά η ακτή του τρόμου.
Σκυφτός στο δειλινό ρίχνω τα δίχτυα μου τα θλιμμένα
σ' αυτή τη θάλασσα που αναταράζει τα ωκεάνεια μάτια σου.
Τα νυχτοπούλια ραμφίζουν τα πρώτα αστέρια
που σπινθηρίζουν όπως η ψυχή μου όταν σ' αγαπώ.
Καλπάζει η νύχτα στη φοράδα της τη σκοτεινή
σκορπίζοντας γαλάζια στάχυα πάνω στους αγρούς.
Με την ευκαιρία Διονύση, έριξα κι εγώ μια ματιά στο αρχείο του Μίκη. Θησαυρός. Έχει χειρόγραφα με το ιστορικό της μουσικής σύνθεσης του Canto.
Λέει ότι είχε πάει το 1971 στη Χιλή μετά από πρόσκληση της κυβέρνησης Αλιέντε. Ήταν τότε πρόεδρος του πατριωτικού αντιδικτατορικού μετώπου. Σε μια συναυλία σε κάποια πόλη, μια ομάδα νέοι χιλιανοί συνθέτες παρουσίασαν την εργασία τους πάνω στην ποίηση του Πάμπλο Νερούντα. Μιλώντας μαζί τους στα παρασκήνια μετά το τέλος της συναυλίας τους υποσχέθηκε να δώσει κι εκείνος στη Χιλή τη δική του μουσική άποψη για το Canto. Άρχισε να συνθέτει τη μουσική για το πρώτο ποίμα (ALGUNAS BESTIAS) αμέσως μόλις επέστρεψε στο Παρίσι...
Και αλλού πάλι (όχι σε χειρόγραφο) λέει ότι "η μουσική εκφράζει με την ίδια ένταση την ορμή της ποίησης και μοιράζεται την αλήθεια της. Απηχεί τα χαρακτηριστικά της λατινοαμερικάνικης παράδοσης και το πνεύμα της Ρωμιοσύνης αλλά είναι εξίσου οικουμενική με το ποίημα-ποταμό που την εμπνέει".
Η απορία σου είναι και απορία μου. Αλλά τι λέω; Αφού το ξέρουμε πως ό,τι (γενικώς) καταναλώνεται σήμερα είναι ενδεικτικό των στοιχείων που προσφέρονται για να συνθέσουν το (ζοφερό μας;) μέλλον.
Υπέροχο το ποίημα!
Δημοσίευση σχολίου