το ιστολόγιο της Στάμου Ευαγγελίας, φιλολόγου, επιμορφώτριας ΤΠΕ
Photo Album: Άγγελου Καλογερίδη

Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2008

Το σχολείο της χαμένης νιότης...

Έντονοι οι διαξιφισμοί με μαμάδες μαθητών της έκτης τάξης. Διάχυτη η αντίληψη ότι μέσα από συνεχή πίεση, με πολλές εργασίες που πρέπει να ανατίθενται από τη δασκάλα στους μαθητές για το σπίτι και επαναλαμβανόμενα τεστ, τα παιδιά θα πάνε άριστα προετοιμασμένα στο σχολείο-μπαμπούλα που λέγεται γυμνάσιο. Και αλίμονο στις μαμάδες-μαθήτριες του γυμνασίου. Πώς θα προαχθούν στην άλλη τάξη; Κι όχι με βαθμό ό,τι κι ό,τι. Θέλουν και αριστείο. Τί, τζάμπα τόσο διάβασμα από την πρώτη δημοτικού;
Γιατί αλήθεια συμβαίνουν όλα αυτά τα τραγικά; Γιατί βασανίζουμε δίχως λόγο ό,τι πολυτιμότερο έχουμε, τα παιδιά μας;
Στην Ελληνική Πύλη Παιδείας υπάρχει αναρτημένο άρθρο του Αλέξανδρου Πιστοφίδη με τίτλο Το σχολείο της χαμένης νιότης... Kαλημέρα Σχολείο - Καλημέρα Θλίψη. Γίνεται σύγκριση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος με το φιλανδικό, αφού οι μαθητές της Φιλανδίας βγαίνουν πρώτοι σε όλες τις διεθνείς αξιολογήσεις του ΟΟΣΑ (ενώ οι δικοί μας τελευταίοι).
Τα παιδιά στη Φινλανδία, στις πρώτες έξι τάξεις, κάνουν συχνά τεστ, όχι όμως για να βαθμολογηθούν (να τιμωρηθούν όπως τα ελληνόπουλα) αλλά για να διαπιστωθούν οι αδυναμίες τους ώστε να τους παρασχεθεί εξατομικευμένη ενισχυτική διδασκαλία. Η φιλοσοφία τους είναι, «η βαθμολογία αποθαρρύνει και ωθεί ακόμη περισσότερο στην άρνηση μάθησης τον κακό μαθητή, ενώ επιβραβεύει τον καλό μαθητή, που έτσι κι αλλιώς δεν χρειάζεται την επιβράβευση».
Στη Βρετανία, το μεγαλύτερο σχολείο, το Νottingham Εast, καταργεί τις σχολικές εργασίες στο σπίτι και στη θέση τους προσθέτει ένα επιπλέον μάθημα ή σχολικές δραστηριότητες εντός του εκπαιδευτικού ιδρύματος. Η καινοτομία εντάσσεται στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων στην εκπαίδευση, με στόχο να γίνει περισσότερο αποτελεσματική για τους μαθητές (ΤΑ ΝΕΑ On-line).
Οι Φιλανδοί μαθητές πάνε στο σπίτι, αφήνουν τη σάκα με τα βιβλία στο σχολείο. Όλη η υπόλοιπη ημέρα τους ανήκει. Χαίρονται την παιδικότητά τους. Τεστ για το σπίτι απαγορεύονται. Η λέξη φροντιστήριο δεν υπάρχει ούτε στο λεξικό τους. Είναι πρώτα στην Ευρώπη στην ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων και τελευταία σε τηλεθέαση. Τα ελληνόπουλα τρέχουν από φροντιστήριο σε φροντιστήριο σαν κουρδιστά πορτοκάλια. Το μόνο που τους μένει μετά, είναι να καθίσουν εξαντλημένα μπροστά στην τηλεόραση μέχρι να τους πάρει ο ύπνος. Σε καμιά άλλη χώρα του κόσμου δε βλέπεις παιδιά με τσάντες να κυκλοφορούν μέχρι τα μεσάνυχτα τρέχοντας σαν τον Βέγγο να προλάβουν το επόμενο μάθημα αποστήθισης, προς μεγάλη ικανοποίηση των φροντιστηρίων.
Είναι δυνατόν αυτά τα τραύματα της χαμένης παιδικότητας να μην έχουν βαθιές και μακροχρόνιες ψυχικές συνέπειες;
Τα περισσότερα ελληνόπουλα πάνε άκεφα σε άθλια δημόσια σχολεία. Θα πρέπει να αποστηθίσουν κακογραμμένα βιβλία πάνω στα οποία θα εξεταστούν. Όποιος έχει την καλύτερη μνήμη ή τις καλύτερες τεχνικές αποστήθισης, όχι απαραίτητα και το καλύτερο μυαλό, θα επιβραβευθεί. Οι κακοί μαθητές θα τιμωρηθούν και θα σπρωχθούν στη μαθησιακή άρνηση.
Πώς λοιπόν τα παιδιά θα αγαπήσουν τη μάθηση και το βιβλίο; Με το ζόρι;
Με το ζόρι δε μαθαίνει κανείς. Με το ζόρι μπορείς μόνο να αποστηθίσεις ξένη γνώση, για λίγο καιρό.

Έχουν άδικο λοιπόν οι μαθητές να νιώθουν απογοητευμένοι και οργισμένοι και να εκδηλώνουν αυτήν την οργή τους για τα σκοτωμένα όνειρά τους και τη χαμένη νιότη τους;

4 σχόλια:

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Καλημέρα, Ευαγγελία,
Ας τα λέμε, ας τα γράφουμε.
Μπορεί σε κάποιους από μας να είναι "γνωστά" αυτά - έχουμε ξανακούσει για το φιλανδικό μοντέλο, για τις νεοελληνικές εκπαιδευτικές πατέντες
(π.χ"φροντιστήριο")- αλλά ας επιμένουμε, σα γρύλλοι.
Η ( απροβλημάτιστη)στάση των γονιών που τα ζητάνε όλα και γρήγορα και όλο και περισσότερα, προσβλέποντας περισσότερο στην εικόνα τους μέσω του παιδιού τους κι όχι στο ίδιο τους το παιδί, αγγίζει τα όρια ( αν δεν τα ξεπερνάει) μιας κοινωνικής υστερίας, η οποία αλληλοδιαπλέκεται με τις πολιτικές που εφαρμόζονται.

Εννοείται, πως δεν περιμένει κανείς να αλλάξουν από μόνοι τους οι γονείς. Από κάπου πρέπει να ξεκινήσει αυτή η αλλαγή νοοτροπίας και πρακτικής. Ωστόσο, καλό είναι να ωριμάζουν σιγά σιγά οι συνθήκες, οι συνειδήσεις.
Κι οι μέρες αυτές, μέσα στην τόση θλίψη που κουβαλάνε, θα μπορούσαν να μας το προσφέρουν αυτό.

Ε. Στάμου είπε...

Γεια σου Διονύση.
Καταπληκτικό το σχόλιο, τί άλλο να πω εγώ; Άσε, πρόκειται για πραγματική υστερία.
Μια φίλη μου έστειλε ένα ωραίο βίντεο, δες το.

http://www.youtube.com/watch?v=KMhuAtyFCrw

Stergios Nastopoulos είπε...

Έχει δίκιο ο συνάδελφος Λίτσα. Τα παιδιά που εξεγείρονται δεν είναι επαναστάτες "χωρίς αιτία". Αν καθίσεις να τα συζητήσεις δείχνουν μια πρωτοφανή ωριμότητα. Ξέρουν ότι τους "κλέβουμε" τη νιότη τους, ότι τους ταλαιπωρούμε με ανούσια, ανιαρά και άχρηστα, και δεν έχουν άδικο. Πολλές φορές συλλαμβάνω τον εαυτό μου να λέει "αν ήμουν κι εγώ στη θέση τους, θα έρριχνα το χασμουρητό της ζωής μου". Και πολλές φορές βαριέμαι και εγώ αυτά που διδάσκω και πώς τα διδάσκω. Αλλά τι να κάνεις, πρέπει να δουλέψεις πάνω στη "διδακτέα ύλη". Ποιος κάθισε σοβαρά να ασχοληθεί με το τι πρέπει να διδαχθεί και πώς; Τι θέλουμε να κάνουν τα παιδιά όταν θα γίνουν ενήλικα; Τι, τέλος πάντων, γίνεται στις άχαρες αίθουσές μας. Και είναι προφανές ότι ό,τι συναρπάζει εμάς δεν είναι υποχρεωτικά συναρπαστικό γι' αυτά. Ακόμη: Πού είναι η σχολική ζωή; Πού είναι το σχολείο ως κέντρο παραγωγής πολιτισμού, που να αντανακλά και στην γύρω κοινότητα. Και μόνο στο γραφείο των καθηγητών να καθίσεις μια ώρα μπορείς να καταλάβεις το πολιτιστικό υπόβαθρο των καθηγητών ή δασκάλων μας. Και δεν το λέω με καμιά ελιτίστικη υπεροπτική διάθεση, αλλά καμιά φορά θλίβομαι. Τόσο πολύ αλλοτριωμένοι είμαστε; Μας λείπει σαφώς και η οποιουδήποτε είδους επιμόρφωση. Λοιπόν, τι να περιμένεις από μας. Αλλά και από τους γονείς επίσης: Τρέχοντας ολημερίς για το μεροκάματο δεν ασχολούνται με τα παιδιά τους. Πολλοί ούτε και τους βαθμούς των παιδιών τους έρχονται να πάρουν. Πώς, λοιπόν, μετά απ' αυτά το σχολείο να γίνει χώρος μάθησης και δημιουργίας, χώρος που να είναι ευχάριστο να μένει κανείς; Ποια Φιλανδία, λοιπόν; Να σκεφτείς ότι εκεί οι μαθητές βγάζουν και τα παπούτσια τους όταν μπαίνουν μέσα στο σχολείο, τόσο οικεία και ζεστά αισθάνονται. Το είχα δει επίσης στη ΣΟυηδία: Δεν υπήρχε ούτε κουδούνι. Οι αίθουσες μοιάζαν σα καθιστικό σπιτιού, με τραπέζια στα οποία οι μαθητές κάθονταν γύρω-γύρω επιπλωμένες ζεστά και όμορφα. Ε, πώς να μην μάθεις σε τέτοιο περιβάλλον; Και δε μιλάω για κανένα νηπιαγωγείο, όπου πιθανόν να υπάρχει κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα, για Γυμνάσιο πρόκειται. Τέλος πάντων. Θα περάσει πολύς καιρός, θα γίνουν κι άλλες εξεγέρσεις και άλλες... Στο τέλος ίσως το καταλάβουμε. Μόνο που εμείς δεν θα είμαστε πιά στην Εκπάιδευση. Κρίμα. Κάτι έχει καταραστεί αυτόν τον τόπο.

Ε. Στάμου είπε...

Έτσι είναι Στέργιο. Έχουν συσσωρευτεί πολλά στις πλάτες των παιδιών. Κούραση, απογοήτευση, εκπαιδευτική ανία, ανασφάλεια και αβεβαιότητα για το μέλλον τους, μια τυφλή πορεία προς το αδιέξοδο, που τα εμποδίζει να ονειρεύονται.
Περνάνε την εφηβεία τους από εξετάσεις σε εξετάσεις, με τους γονείς να ξηλώνονται στα φροντιστήρια για να καλύψουν την ανεπάρκεια του εκπαιδευτικού συστήματος, "πνιγμένα" στα γράμματα που (δεν) μαθαίνουν και γιατί; Για ένα πανεπιστημιακό πτυχίο ισότιμο των... κολεγίων, χωρίς καμιά επαγγελματική εξασφάλιση. Πως λοιπόν να μην επαναστατούν σ' ένα τέτοιο κράτος και σε μια τέτοια εκπαιδευτική πολιτική;
Γι αυτό λέω ότι δεν χρειάζεται να τα πιέζουμε από το δημοτικό ακόμα για επιδόσεις που μόνο τη μωροφιλοδοξία μας ικανοποιούν και τίποτε περισσότερο. Έχουμε ευθύνη απέναντί τους, να σταθούμε δίπλα τους, να αφουγκραστούμε την αγωνία τους, να φωνάξουμε όλοι μαζί για να κλείσουν οι τρύπες του συστήματος που μπάζουν από παντού, από τη βασική εκπαίδευση μέχρι την ανώτατη. Πρέπει να κινητοποιηθούμε όλοι, πριν έρθουν τα χειρότερα.