το ιστολόγιο της Στάμου Ευαγγελίας, φιλολόγου, επιμορφώτριας ΤΠΕ
Photo Album: Άγγελου Καλογερίδη

Τρίτη 26 Μαΐου 2009

Αλέκος Αργυρίου: ο «μηχανικός» της λογοτεχνίας

«...κι ο θάνατος μια πρόσθεση, όχι αφαίρεση. Τίποτα δεν χάνεται»
(Γ. Ρίτσος, «Οταν έρχεται ο ξένος»)


Κορυφαίος μελετητής της ελληνικής λογοτεχνίας, ο ακαταπόνητος Αλέξανδρος Αργυρίου πέθανε το βράδυ της περασμένης Παρασκευής στα 88 του χρόνια, αφήνοντας πίσω του μοναδικό έργο. Η κηδεία του θα γίνει σήμερα, στις 3.30 μ.μ., στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.

Αν ένα μεγάλο μέρος της ζωής του, τη μισή ζωή του και περισσότερο, το πέρασε στις οικοδομές και στις σκαλωσιές, την άλλη μισή την πέρασε στις φιλολογικές σκαλωσιές, τις οποίες μάλιστα είχε το προνόμιο (ως μη σπουδάσας τυπικά τη φιλολογία) να τις κατασκευάσει ο ίδιος» έγραφε ο ποιητής Νάσος Βαγενάς στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Αντί», όπου φιλοξενήθηκε αφιέρωμα στον Αλέκο Αργυρίου.

Ο Αλέξανδρος Αργυρίου (φιλολογικό ψευδώνυμο του Αλέξανδρου Κουμπή), γεννήθηκε το 1921 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το 1930 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ. Στο χώρο της λογοτεχνικής κριτικής εμφανίστηκε το 1947. Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί, μεταξύ άλλων, στα περιοδικά Ελεύθερα Γράμματα, Αγγλοελληνική Επιθεώρηση, Εποχές, Η Λέξη, Το Δέντρο, Νέα Εστία, Αντί, Πόρφυρας, καθώς και στις εφημερίδες Δημοκρατικός Τύπος, Καθημερινή, Ελευθεροτυπία, Τα Νέα, Το Βήμα κ.ά.

Η κριτικογραφία καθώς οι μελέτες του εστιάζουν στον πεζό και τον ποιητικό λόγο του 20ού αιώνα. Πλούσιο σε όγκο και ποιότητα το έργο του, τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο (1998) για τη συνολική προσφορά του στα ελληνικά γράμματα. Είχε προηγηθεί το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου (1984) για το έργο του «Διαδοχικές αναγνώσεις Ελλήνων υπερρεαλιστών».

Κορωνίδα της προσφοράς του Αλέξανδρου Αργυρίου αποτελεί το οκτάτομο έργο «Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας» (εκδόσεις Καστανιώτη). Καλύπτει την περίοδο 1918-1974 , συσχετίζοντας τα λογοτεχνικά φαινόμενα με τα πολιτικά γεγονότα και τις διαμορφωθείσες ιδεολογίες «από τα χρόνια του Μεσοπολέμου» έως και τη χούντα, «όταν η Δημοκρατία δοκιμάζεται, υπονομεύεται και καταλύεται». Για την Ιστορία του είχε τιμηθεί με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών.

Πιο πρόσφατη κυκλοφορία βιβλίου αποτελεί το μελέτημα «Τάκης Παπατσώνης» (εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2009).

3 σχόλια:

Ειρήνη Λιβανού είπε...

Λίτσα,
να προσθέσω κι εγώ τα όσα ο ίδιος είχε πει για τον εαυτό του:
«Καμιά φορά στοχάζομαι πως αν ξέρω τίποτα, το ’μαθα ελεύθερα, χωρίς σύστημα, από μόνος μου. Είμαι, καθώς λένε, αυτοδίδακτος. Κι έτσι μπορώ να ’χω τα χαρίσματα, μα και τις αμαρτίες των αυτοδίδακτων».

Και αυτό που ο Παντελής Μπουκάλας έγραψε στην Καθημερινή με αφορμή το θάνατο του Α. Αργυρίου:
"Έδειχνε κι έδινε, τρόπους, μεθόδους, υπομονή, όχι επειδή είχε την όρεξη να ταυτιστεί με ρόλο δασκάλου παρά επειδή όσα μάθαινε, όσα ανακάλυπτε στις φιλολογικές και ιστοριογραφικές του αναζητήσεις, δεν τα θεωρούσε ιδιωτική περιουσία, αλλά ευκαιρία δωρεάς".
Καλό του ταξίδι.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Γεια σου, Λίτσα,

Μου ήταν πολύ συμπαθής περίπτωση ο Αλέκος Αργυρίου. Εντυπωσιάστηκα από το βιογραφικό του, το οποίο αγνοούσα και, καθώς δεν είχα διαβάσει ούτε τις κυριακάτικες, πληροφορήθηκα από 'δω.

Ειρήνη,
"ευκαιρία δωρεάς". Ένα πράμα, δηλαδή, "να χαρίζεις φως", ε;
Αυτοί οι άνθρωποι φαίνεται πως διδάσκουν και μόνο με την ύπαρξή τους..( Να που υπάρχουν, δηλ, και μετά.)

Ε. Στάμου είπε...

Και οι ήλιοι, έρχονται κάθε φορά στην ώρα τους, για να σκορπίσουνε το φως τους. Είστε αστείρευτοι, δε σας προλαβαίνω. Οι "αναστεναγμοί" των ημερών, βλέπετε, έχω στρατοπεδεύσει σχεδόν ΕΚΕΙ, μεγάλη, τεράστια η ευθύνη.
(Διονύση, μήπως γελάς με το χάλι μου;)
Φιλάκια