Ο ποιητής Διονύσης Καρατζάς

Ο Διονύσης Καρατζάς γεννήθηκε το 1950 στην Πάτρα, στην οποία ζει και εργάστηκε ως καθηγητής φιλόλογος. Υπήρξε βασικός συνεργάτης του πατρινού λογοτεχνικού περιοδικού «υδρία» (1973-1985) και ιδρυτικό μέλος καθώς και μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του Συμποσίου Ποίησης στην Πάτρα (1981-1985). Έχει χρησιμοποιήσει κατά καιρούς τα ψευδώνυμα Ζώσιμος Ανδριάς, Στόνης Δίψης και Γιάννης Καρράς. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και της Ένωσης Μουσικοσυνθετών-Στιχουργών Ελλάδας (ΕΜΣΕ). Έχει εκπροσωπήσει τη χώρα μας σε διεθνείς ποιητικές συναντήσεις στη Γαλλία, Γερμανία, Κύπρο και Ελλάδα. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, αλβανικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά και ολλανδικά.

πηγή

ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΒΓΗΚΑ ΣΕ ΘΑΛΑΣΣΑ, άγνωστος να δουλεύω ακούραστα, δένοντας στα κύματα αφρό. Τέτοια τύχη δεν την έχουν πολλοί. Δεν έχω να ζηλέψω κανέναν. Πλάθω τις ελευθερίες των σχημάτων για κάθε επιθυμία.
Μόνο που δεν έμαθα ακόμη να απολαμβάνω τον πλούτο μου. Και να, τώρα που ανοίγουν πάλι οι φλέβες μου και αγγίζομαι αδύναμος, επιστρέφω στα σκοτάδια και στα παραμύθι. Μέσα τους σκαλίζω τον χρόνο και το φως. Έτσι κι αλλιώς, η Άνοιξη έρχεται. Την ακούω που τρίζει σαν παράπονο και σαν απόφαση.
Όσο μεγαλώνω, τόσος ονειρεύομαι.

Από την ποιητική συλλογή «Χωρίς εδώ» 

 

Γράφοντας ποίηση, θα πει ο Διονύσης Καρατζάς, διεκδικώ το δικαίωμά μου να πάρω από τη γλώσσα αποζημίωση ψυχικής οδύνης και ηδονής. Νιώθω ελεύθερος να ασκώ το καθήκον μου. Να διεγείρω έρωτες αιώνιους ή μάταιους, αδιάφορο. Θέλω να ζω, δηλαδή, να πάλλομαι στο ρυθμό του κόσμου. Για τούτο, εξασκούμαι στις τέσσερις πράξεις της συγκίνησης. Διαίρεση για να διασώζω τη μοναδικότητα, Αφαίρεση για να βρίσκω την ουσία, Πρόσθεση για να πλουτίζω από τον Όμηρο στους Προσωκρατικούς κι από το δημοτικό τραγούδι στο Σολωμό και στον Ελύτη. Τέλος, Πολλαπλασιασμό για να προσφέρω τη βαθιά χαρά ή τον καθαρό πόνο της συμμετοχής. Να γιατί μιλώ για έρωτα και για ταξίδι στο άλλο με το λόγο. Να γιατί εμπιστέυομαι τη δημοκρατία των συναισθημάτων ή αλλιώς την εσωτερική αρμονία και προσπαθώ να τηρώ το θεμελιώδες άρθρο του Συντάγματος της Αληθείας. «Όποιος θέλει να λάμψει, πρώτα καίγεται». Το ταξίδι της γλώσσας δεν τελειώνει κι αυτό είναι η χαρά της ποίησης.

πηγή

Από την τέχνη ποτέ μην περιμένουμε απαντήσεις, επισημαίνει ο Διονύσης Καρατζάς σε πρόσφατη συνέντευξή του. Θεωρώ ότι κάνουμε μεγάλα λάθη, επενδύοντας στην τέχνη είτε μεταφυσική είτε κοινωνική διάσταση, να ζητάμε ευθύνες από τους καλλιτέχνες. Ο καθένας με τον τρόπο του πολεμάει. Εγώ πολεμάω με το χαρτί και το στυλό, ο άλλος πολεμάει με τα οικονομικά του, ο άλλος με τα πολιτικά. Η ποίηση, ειδικά, επειδή έχει το λεκτικό στοιχείο, και επομένως συνειρμικά συνδέεται περισσότερο με το δίδυμο ερώτημα - απάντημα, δηλαδή γλωσσικά, λέω ότι ο ποιητής προσεγγίζει τα πράγματα με την απορία του παιδιού. Όπως το παιδί που απορεί για κάθε τι. Κι όταν ακόμα το μάθει, εν τούτοις το θέλει άγνωστο, για να το χαίρεται μ' αυτό το πολύχρωμο βλέμμα του παιχνιδιού και της επιθυμίας. Ο ποιητής τριγυρίζει τα πράγματα της ζωής δεν απαντάει, απορεί διαρκώς για να έχει τη δυνατότητα και να το ερευνά και να το χαίρεται και να το κατακτά αλλά και να κατακτιέται από αυτό. Η τέχνη είναι μια σταθερή παράμετρος, όπως είπα πριν. Δεν περιμένεις να έρθει η κρίση για να προστρέξεις σ' αυτήν. Νιώθεις ότι έχεις την ανάγκη να είσαι σε μια εγρήγορση διαρκή, οπότε η τέχνη είναι μόνιμη συνοδός.

Η μέρα του Νερού

πηγή

Η μοναξιά χωρίς ποίηση είναι ο εγωισμός της άγνοιας του εαυτού μας και η άφιλη, απάνθρωπη προστασία του δήθεν συμφέροντος, υποστηρίζει ο Διονύσης Καρατζάς. Η μοναξιά της ποίησης, είτε ως χώρος δημιουργίας, είτε ως χρόνος μέθεξης του αναγνώστη με το ποίημα, είναι η φωτεινή σιωπή μιας πνευματικής πληρότητας, μέσα στην οποία ο ποιητής και ο αναγνώστης –ο καθένας με τον τρόπο και τον χρόνο του– βιώνει την αξία της συμπαντικής σχέσης του εαυτού του με άλλα ως εμπειρία ή ως όνειρο και αναζήτηση. Αρκούμαι σ’ ό,τι αγαπάω, προσπαθώντας να προεκτείνω μέσα μου ελευθερίες και να συντηρώ το μικρό κήπο των ονείρων μου. Βγαίνω στο παράθυρο και στην πόρτα και στους δρόμους, και χαίρομαι τα πουλιά και τους ανθρώπους. Βιολογικά είμαι στον κύκλο της μνήμης. Και σωπαίνω για να προλάβω... Όλο και περισσότερο θεωρώ ότι πρέπει να κοιτάζω πολύ και βαθιά για να μπορέσω να μιλήσω. Όλο και περισσότερο εμπιστεύομαι τα μάτια μου.

Όταν Φύγεις

πηγή

Εργογραφία του Διονύση Καρατζά

• Ξημέρωμα στη γη, εκδ. Όστρακα, Πάτρα, 1972.
• Μέρες βροχής ή τα χαλασμένα παιχνίδια, εκδ. Όστρακα, Πάτρα, 1973.
• Απ' το νερό κι από την πέτρα, εκδ. Όστρακα, Πάτρα, 1975.
• Αντιόπη, εκδ. Όστρακα, Πάτρα,1982.
• Κατερίνα, εκδ. Μικρά Όστρακα, Πάτρα, 1984, 2η 1986.
• Χρώματα φωνήεντα, εκδ. Παράθυρο, Πάτρα, 1986, 2η 1987, εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα.
• Ως αρχαίος άνεμος, εκδ. Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα, 1987.
• Ανάμεσα νερό και μαύρο αποφασίζω το κόκκινο, εκδ. Διάττων, Αθήνα, 1989.
• Τέσσερα ποιήματα, με δύο λιθογραφίες του Αριστοτέλη Σολούνια, εκδ. Αντήνωρ, Αθήνα, 1989, εκτός εμπορίου.
• Ποιήματα, με μια ξυλογραφία του Χρήστου Σαρακατσιάνου, εκδ. Δέλτα, Αθήνα, 1989, εκτός εμπορίου.
• Τα δέντρα κράτησαν βροχή, τ' αστέρια την καρδιά μου, Τιμητική έκδοση του Δήμου Πατρέων, 1995.
• Παραμύθια και όνειρα, με δύο χαρακτικά του Χέρμαν Μπλάουτ, εκδ. Δήμου Αμαρουσίου, 1995, εκτός εμπορίου.
• Ανθοφορία της νύχτας, εκδ. Δελφίνι, Αθήνα, 1997.
• Ποιήματα 1972-1997, εκδ. Διάττων, Αθήνα 1999.
• Στα νερά βαθαίνει ο ουρανός, εκδ. Διάττων, Αθήνα 2001.
• Πότε μίλα πότε φίλα, εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα 2002.  
• Απ’ το μισό παράθυρο. Αθήνα, εκδ. Μεταίχμιο, 2006 (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών).
• Ταξίδια εσωτερικού. Αθήνα, εκδ. Μεταίχμιο, 2009. 
• Χωρίς εδώ, Αθήνα 2011, εκδ. Το Δόντι.

Πηγή: Τρίτο Πρόγραμμα, εκπομπή: ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ, ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ, που επιμελήθηκε και παρουσίασε ο Κώστας Φασουλάς.
Τα ποιήματα που ακούγονται διαβάζει ο ίδιος ο Διονύσης Καρατζάς.