Γεώργιος Βιζυηνός (1849-1896)

Βιζυηνός Γεώργιος, ξυλογραφία

Γεννήθηκε το 1849 και πέθανε στα 45 του χρόνια έγκλειστος στο Δρομοκαΐτειο. Η σύντομη ζωή του ήταν ένα μεγάλο ταξίδι. Ξεκίνησε μικρός από το φτωχό χωριό του, τη Βιζύη της ανατολικής Θράκης, γεμάτος όνειρα για τη ζωή, θέλοντας να φτάσει ψηλά. Η ανάγκη της επιβίωσης τον έριξε παραγιό σε ραφτάδικο της Πόλης.

Ήμουν φτωχός, χωριατόπαιδο από τη Βιζώ της Θράκης. Ο πατέρας μου ήταν πραματευτής. Κι έμεινα ορφανός από τον πατέρα μου σε ηλικία πέντε χρονών. Έκτοτε σε όλη μου τη ζωή τη μορφή του προστάτη πατέρα αναζητούσα...

Πεθαίνοντας ο ράφτης και κλείνοντας το ραφτάδικο κατάφερε να ξεφύγει από κείνη τη "φυλακή". Πήγε στην Κύπρο, σε ηλικία 18 ετών και αρκετά μορφωμένος. Στη συνέχεια βρίσκεται ιεροσπουδαστής στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Φεύγοντας από `κει εγκαθίσταται στην Αθήνα και γράφεται στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου της Πλάκας. Το 1874 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας και το 1875 έφυγε για σπουδές στη Γερμανία. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη φιλοσοφία σε ονομαστά Πανεπιστήμια της Γερμανίας και της Αγγλίας. Με τις ακαδημαϊκές περγαμηνές του κέρδισε παμψηφεί τη θέση του Υφηγητή της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ποτέ δεν έγινα δεκτός στους πνευματικούς κύκλους της πρωτεύουσας. Επειδή ήμουν από τη Βιζώ, "Τουρκομερίτης". Οι Αθηναίοι με κορόιδευαν.

Κι αντηχούνε στη μαύρη σιγή
Τα πικρά, τα πικρά μου τραγούδια.
(οι δύο στίχοι που προέρχονται από το ποιητικό έργο του Βιζυηνού, επιλέγησαν από τον Παλαμά για να γραφούν στον τάφο του)

Από μικρός έγραφε ποιήματα. Δύο φορές τιμήθηκε με πρώτο βραβείο στο μεγάλο ποιητικό διαγωνισμό των ημερών του τον Βουτσιναίο.

- Βραβευθήκατε όμως σε δύο ποιητικούς διαγωνισμούς.
- Αυτό ίσα-ίσα αποτέλεσε έναν λόγο παραπάνω για να χύνουν το φαρμάκι τους οι διανοούμενοι της Αθήνας.

Γύρω στα 30 του χρόνια δοκιμάζει να γράψει και διηγήματα που αναγνωρίζονται από την πρώτη στιγμή σαν μικρά αριστουργήματα. Όμως ο δρόμος προς την ευτυχία ήταν γεμάτος εμπόδια. Μια μερίδα αθηναϊκών κύκλων με επικεφαλής το Ροΐδη δεν μπορεί να δεχτεί τις καινοτομίες που φέρνει.

Έχω εδώ ακόμη τα αποκόμματα των εφημερίδων της εποχής. Να τι γράφει για μένα το "Μη χάνεσαι".
- Η κατοπινή πολιτική εφημερίδα Ακρόπολις.
- Ακριβώς.
- Εάν σας ενοχλεί μη μου το διαβάζετε.
- Τίποτα πια δεν με ενοχλεί. Αφού κατάφεραν να με κλείσουν στο Δρομοκαΐτειο, αφού τρελάθηκα δηλαδή...
...Θέλω να σας διαβάσω μερικά απ` όσα έγραψαν πριν με στείλουν στο Δαφνί. "Δυστυχώς ο κ. Βιζυηνός είναι γεννημένος για να παιξει ρόλο επαίτου", "...από των γραμμάτων πρέπει επιτέλους να κτυπηθεί δεδομένου ότι Βιζυηνών υπάρχει αρμαθιά".

Την αρχή την είχαν κάνει ο Σουρής και ο Ροΐδης. Όπως είχα κερδίσει τους δύο πανεπιστημιακούς ποιητικούς διαγωνισμούς, ο Σουρής τον "Κόδρο" μου τον έγραψε "Κορόιδο" και ο Ροΐδης για την ποιητική μου συλλογή "Άρες μάρες κουκουνάρες" που μεταβαπτίσθηκε σε "Βοσπορίδες αύρες" (κατά το "Ατθίδες αύρες" που υπήρξε η πρώτη βραβευμένη ποιητική συλλογή μου στο Βουτσιναίο διαγωνισμό), έγραψε:
"Η αιτία δι` ην αναβάλλεται επ` άπειρον η ανάγνωσις της εκθέσεως του ποιητικού διαγωνισμού είναι ότι εις των κριτών επιμένει, ενώ υπεβλήθησαν εφέτος και ποιήματα, να βραβευτεί αντ` αυτών στιχούργημα τι επιγραφόμενον "Άρες μάρες κουκουνάρες" και συντεθέν υπό τινος ταβερνιάρη, μνηστήρος της υπηρετρίας του εν λόγω κριτού, εις ην οφείλονται διετείς μισθοί".

Αλλά και ο ίδιος δεν ξεπέρασε ποτέ το στίγμα που του άφησε η παιδική του ζωή. Αυτή που περιγράφει στα διηγήματά του. Ήταν πάντα το "αδικημένο", αυτός που πρόσφερε αγάπη χωρίς να βρίσκει ανταπόδοση. Η αγάπη, ο έρωτας , υπήρξε μοιραίος για το Βιζυηνό. Ερωτεύτηκε παράφορα την δεκατετράχρονη Μπετίνα Φραβασίλη, σε ηλικία 43 ετών. Με την ψυχή κομματιασμένη οδηγήθηκε στο Δρομοκαΐτειο. Εκεί έσβησε στις 15 Απριλίου του 1896 "συνεπέια μαρασμού".

Αφού με τρέλαναν, ήθελαν να εξαγνιστούν και να με παρουσιάσουν ως θύμα του έρωτά μου.




Τη "συνέντευξη" πήρε ο Βασίλης Βασιλικός, "με την πεποίθηση ότι όλοι οι ποιητές της "Λύρας Ελληνικής" είναι ζωντανοί. Με αυτή τη βαθύτατα ριζωμένη πίστη μέσα μου συνομίλησα μαζί τους. ...Θα ήθελα να συνομιλήσω και με τους απογόνους τους αλλά όλοι -πλην ενός, του Παλαμά- δεν ευτύχησαν να αποκτήσουν παιδιά".

Από τις 5+1 φανταστικές συνομιλίες, του Βασίλη Βασιλικού που περιλαμβάνονται στο "Επίμετρο" του βιβλίου του "Λύρα Ελληνική". Δημοσιεύτηκαν στα ΝΕΑ το 1993.

Πηγές: Ψηφιοθήκη ΑΠΘ, ηλεκτρονικό περιοδικό poema, Ελευθεροτυπία, Πανδέκτης: Νεοελληνική Εικονιστική Προσωπογραφία.