το ιστολόγιο της Στάμου Ευαγγελίας, φιλολόγου, επιμορφώτριας ΤΠΕ
Photo Album: Άγγελου Καλογερίδη

Τετάρτη 29 Απριλίου 2009

Αλεξάνδρεια 29 Απριλίου 1933


Η τύχη τα έφερε έτσι ώστε ο μεγάλος ποιητής Κωνσταντίνος Καβάφης να γεννηθεί και να πεθάνει την ίδια μέρα. Ο Καβάφης γεννήθηκε στις 29 Απριλίου 1863 και πέθανε στις 29 Απριλίου του 1933.

«Ο Καβάφης πίστευε ότι η ποίησή του είναι "η ποίηση του μέλλοντος". Σήμερα, 75 χρόνια από το θάνατό του, η παγκόσμια αναγνώριση και ο θαυμασμός στην καβαφική ποίηση, που έχει πάρει πλέον διαστάσεις φαινομένου, δικαίωσε τις προβλέψεις του. Ο Καβάφης διαβάζεται σήμερα ως ένας σύγχρονος ποιητής και έχει αποκτήσει το κύρος και την αίγλη ενός οικουμενικού ποιητή. Αυξάνονται συνεχώς οι μεταφράσεις και εκδόσεις των ποιημάτων του Καβάφη σε ξένες γλώσσες, δημοσιεύονται μελέτες και αναλύσεις των ποιημάτων του, διδάσκονται σε πανεπιστημιακά Τμήματα Νεοελληνικών Σπουδών καθώς και σε Τμήματα Συγκριτικής Φιλολογίας στα ξένα πανεπιστήμια. Και δεν είναι μόνο το αναγνωστικό κοινό στο εξωτερικό που φανερώνει την προτίμησή του στον Έλληνα ποιητή αλλά βρίσκουμε τον ίδιο ενθουσιασμό και στους ομοτέχνους του στις διάφορες χώρες. Σε 153 ποιήματα συγχρόνων νέων ποιητών βρίσκει κανείς αναφορές στον Καβάφη με διάφορους τρόπους. Είναι ποιήματα γραμμένα κατά το πρότυπο του Καβάφη, ποιήματα με θέμα τον ίδιο τον Καβάφη ή και εμπνευσμένα απ’ την ποίησή του»

σημειώνει στον κατάλογο της έκθεσης για το αφιέρωμα, "Ταξιδεύοντας με τον Καβάφη" στα Τίρανα, ο πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, καθηγητής κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης.

  • «Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη» Μια ταινία για την ποίηση, η οποία προβάλλεται ήδη στους κινηματογράφους. Σκηνοθέτης ο Στέλιος Χαραλαμπόπουλος. Σύμφωνα με το σενάριο, στις 21 Οκτωβρίου του 1929 το υπερωκεάνιο Saturnia ξεκινά από Τεργέστη το ταξίδι του προς την Αμερική μαζεύοντας μετανάστες από τα λιμάνια της Μεσογείου. Ένας νεαρός Έλληνας που επιβιβάζεται στην Πάτρα θα γίνει μάρτυρας μιας απρόσμενης συνάντησης : μια νύχτα, σ` αυτό το πλοίο που κουβαλά τα όνειρα του Νέου Κόσμου, θα λάβει χώρα η εξίσου ονειρική αλλά και πραγματική συνάντηση δύο μεγάλων ποιητών του αιώνα που πέρασε, του Φερνάντο Πεσσόα και του Κωνσταντίνου Καβάφη. Το dvd της ταινίας θα κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Περιοδικό poema
History channel - Kavafis

Δευτέρα 27 Απριλίου 2009

«Του λέω: Για μας είστε ένας Θεός»

«Του λέω για μας είστε ένας Θεός. Του έκανε μεγάλη ευχαρίστηση. Μου λέει δεν το περίμενα».

Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου (Πρωτομαγιά του 1909), ο Μίκης Θεοδωράκης μιλά για τον λατρεμένο φίλο του και την ανεκτίμητη σχέση τους.

Η τέχνη του ποιητή και η τέχνη του συνθέτη συναντήθηκαν πολλές φορές κάτω από δύσκολες συνθήκες. Η φιλία τους, μια από τις δυνατότερες σχέσεις ζωής και για τους δυο τους, δενόταν ακόμα πιο σφικτά κάθε φορά που η πατρίδα περνούσε δοκιμασίες.
Πρώτος ο Μίκης, έφηβος στην Τρίπολη, ανακάλυψε την ποίηση του Ρίτσου.

«Ένα μεσημέρι του 1942 με παίρνει ένας από τους φίλους και μου λέει ότι ανακάλυψε έναν ποιητή, τον Γιάννη Ρίτσο. Είναι καταπληκτικός. Λέω διάβασε να ακούσω. Και μου διαβάζει απνευστί όλη την «Εαρινή Συμφωνία» από το τηλέφωνο. Του λέω έλα εδώ. Το λέμε και στην άλλη παρέα, πέντε-έξι ήμασταν, έρχονται σπίτι μου και ξανά ανάγνωση. Το μάθαμε απέξω και ψάχναμε και για άλλα του Ρίτσου. Βρήκαμε «Το Τραγούδι της αδερφής μου», για το οποίο ο Παλαμάς είχε πει να παραμερίσουμε για να περάσεις και τρελαθήκαμε. Μετά, το «Εμβατήριο του Ωκεανού».

Μάιος 1958: Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος βρίσκεται στο Παρίσι, μελοποιεί τον "Επιτάφιο" του Γιάννη Ρίτσου.
1966: Μελοποίηση της "Ρωμιοσύνης", που του την είχαν στείλει σύζυγοι πολιτικών κρατουμένων, για να τη μελοποιήσει. Και στα δύο έργα, η μελοποίηση γίνεται απνευστί.

Μέσα στο 1966, η «Ρωμιοσύνη» παρουσιάζεται στο γήπεδο της ΑΕΚ, στη Νέα Φιλαδέλφεια - είναι η πρώτη λαϊκή συναυλία σε γήπεδο. Ο ποιητής και ο συνθέτης, με τις συζύγους τους, βρίσκονται σε έναν άδειο χώρο. Το «κράτος» έχει σταματήσει τους συρμούς του τρένου εγκλωβίζοντας τον κόσμο μέσα στις σήραγγες. «Βλέπαμε απέξω γυναίκες με μαύρα, αγωνιστών που περίμεναν στα καφενεία για να μπούνε μέσα. Μπαίνουμε, πάνω-κάτω στ’ αποδυτήρια, βγαίνουμε να δούμε, στο στάδιο 100- 200 άνθρωποι. Περνάει η ώρα, ακούμε φασαρία, ξαναβγαίνω, είχαν γίνει 500. Ξαναβγαίνουμε, 800. Περιμέναμε 20.000. [...] "Είκοσι χιλιάδες ήρθανε. Λες και έγινε θαύμα".

Ηταν μεγάλος ποιητής, ήταν αγνός άνθρωπος, ήταν ειλικρινής αγωνιστής. Ο «Επιτάφιος», η «Ρωμιοσύνη», «Οι γειτονιές του κόσμου», «Η έβδομη συμφωνία» (εαρινή) είναι ακριβώς οι πυλώνες στη γέφυρα της δημιουργίας μου. Είναι μεγάλη υπόθεση να έχεις να κάνεις με ένα μεγάλο ποιητή. Ο οποίος να είναι και ομοϊδεάτης 100%. Που θαυμάζεις από κάθε άποψη. Και την ανθρώπινη, και την κομματική, και την ιδεολογική.

Άρθρο της Αγγελικής Κώττη στο ΕΘΝΟΣONLINE



Στο αρχείο του Μίκη Θεοδωράκη υπάρχει βίντεο με αφήγηση για τη σχέση πολιτικής και Επιταφίου καθώς και ανταπόκριση της "Αυγής" από την πρώτη δημόσια παρουσίαση του κύκλου των τραγουδιών της Ρωμιοσύνης.
Μιλώντας ο Γιάννης Ρίτσος για τη μουσική σύνθεση της "Ρωμιοσύνης" αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι αυτό που αυθόρμητα ανέβηκε στα χείλη του στο πρώτο άκουσμα της σύνθεσης είναι ότι η "Ρωμιοσύνη" του Θεοδωράκη είναι ένα έξοχο, ένα μεγάλο έργο, με εντελώς ιδιαίτερη σημασία για τον μουσικό μας βίο και για ολόκληρο το νεοελληνικό πολιτισμό.
Ο ίδιος ο Μίκης λέει: Στη γιορτή των Φώτων στα 1966, κάποιο άγνωστο χέρι τοποθέτησε το χειρόγραφο του Ρίτσου πάνω στο αναλόγιο του πιάνου μου, στη Νέα Σμύρνη. [...] Είχαν προηγηθεί συγκρούσεις με την αστυνομία. Ο άγριος ξυλοδαρμός και η κακοποίησή μου, γεγονότα που με επηρέασαν βαθειά. Τόσο που, μόλις διάβασα τον πρώτο στίχο "Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό..." κάθισα, όπως ήμουν λερωμένος με λάσπη και αίματα και συνέθεσα μονορούφι τη Ρωμιοσύνη" (απόσπασμα από δημοσίευση στο περιοδικό Ελίτροχος, 1995).

Τρίτη 21 Απριλίου 2009

Δευτέρα 13 Απριλίου 2009

Κώστας Καρυωτάκης / Μαρία Πολυδούρη

Έρωτας και θάνατος στη σκιά της ποίησης

"Πέρα στον κάμπο σκιές περιπλανιούνται σαν να χορεύουν.
Μέσα τους έχουν παλιές αγάπες και όνειρα"

(Στην άκρη του ονείρου, Γ. Παππάς)

Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στο δίδυμο της νεοελληνικής μας λογοτεχνίας. Το επιμελήθηκε ο Γ. Παππάς, ποιητής και ο ίδιος, τιμώντας δύο ποιητικές μορφές, που στη μνήμη μας έχουν δεθεί και μέσα από την παλιά τους αγάπη, μια αγάπη τραγική και πολυκύμαντη, που διαλύθηκε την ώρα που την είχαν ανάγκη. Έτσι, η ζωή τους χώρισε, αλλά η μεταθανάτια γραφή τους ενώνει.
Η επιλογή των κειμένων, το τελευταίο σημείωμα του Καρυωτάκη, τα εργοβιογραφικά και η εισαγωγή κατατοπίζουν άριστα τον αναγνώστη για να επιχειρήσει τη δική του ανάγνωση, έχοντας υπόψη του τα απαραίτητα βιογραφικά στοιχεία και το κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο της εποχής.

Πηγή: Για την ανθολογία Καρυωτάκη-Πολυδούρη. Άρθρο της Χριστίνας Αργυροπούλου στον Δι@πολιτισμό.

Όταν οι Ευκάλυπτοι θροΐζουν στις αλλέες

(ποίημα του Α. Εμπειρίκου, αφιερωμένο στον Καρυωτάκη, όπου παραλλάσσοντας το ποίημα του Καρυωτάκη Μικρή Ασυμφωνία εις Α μείζον γράφει):

Μνημόσυνον σε μαύρο μείζον
με βαθυπράσινους κισσούς για έναν
άνθρωπο που εις την Πρέβεζαν εχάθη.


Μην τον ξεχνάτε λοιπόν τον νέον αυτόν, το κάθετον τούτον λάβαρον της θλίψεως και του θανάτου, τον νέον αυτόν που εις τας ακτάς του Αμβρακικού απέπτη, τον άσπρον άγγελον με τα κατάμαυρα πτερά μην τον ξεχνάτε, και, ακόμη, να τον αγαπάτε. Ήτο μεγάλος ποιητής ο νέος αυτός και ευγενής. Το λέγω και θα το ξαναπώ πολλάκις - είναι μεγάλος ποιητής ο Κώστας Καρυωτάκης.
(Οκτάνα, Ίκαρος)

Σάββατο 11 Απριλίου 2009

Η ελληνική ποίηση στη δισκογραφία / Οι απαγγελίες

Στο τελευταίο τεύχος του ηλεκτρονικού περιοδικού για την ποίηση (.poema..), δημοσιεύεται άρθρο του Αντώνη Περιβολάκη με το οποίο επιχειρείται να καταγραφούν οι δημοσιευμένες κι εκδοθείσες απαγγελίες ποιημάτων, και όχι οι μελοποιήσεις. Η καταγραφή των μελοποιήσεων στην ελληνική δισκογραφία είναι το στάδιο το οποίο θα ακολουθήσει στα επόμενα τεύχη του περιοδικού.


Το εγχείρημα ξεκίνησε στην Ελλάδα η γνωστή εταιρία LYRA στη δεκαετία του '70. Σήμερα πια κυκλοφορούν τόσο στην επίσημη εκδοχή του ψηφιακού δίσκου όσο και στην «ανεπίσημη» εκδοχή του mp3, χιλιάδες απαγγελίες γνωστών ή και λιγότερο γνωστών ποιημάτων άσχετα εάν αυτές πραγματοποιήθηκαν σε κάποιο στούντιο κατά τη διάρκεια μιας εκπομπής είτε όχι. Οι απαγγελίες αυτές εντάχθηκαν στην αναγνωρίσιμη φόρμα «Ο x διαβάζει y» (παράδειγμα «ο Δημήτρης Καταλειφός διαβάζει Εγγονόπουλο» και κάτω από το label ΔΙΟΝΥΣΟΣ της εταιρείας LYRA. Στον ζωντανό αυτό χορό μπήκαν (με χαμηλότερους ρυθμούς) κι άλλες εταιρείες αλλά και λογοτεχνικά περιοδικά κι εκδοτικοί οίκοι που προχώρησαν σε δικές τους εκδόσεις της προαναφερθείσας φόρμας, εκδόσεις συνοδευτικές των τευχών τους ή των βιβλίων τους.


Η ακρόαση ενός ποιήματος από τον ίδιο τον δημιουργό του έχει το καταφανές πλεονέκτημα να ακούμε τη φωνή που θα προσδώσει στο ποίημα όλες τις διαστάσεις που ο ποιητής θα επιθυμούσε να δώσει σε αυτό την ώρα της σύλληψης και της καταγραφής του. Ακόμα κι όταν οι αναγνώσεις-απαγγελίες δεν γίνονται από τους ίδιους τους γεννήτορές τους αλλά από καταξιωμένους ερμηνευτές του θεάτρου ή άλλων καλλιτεχνικών χώρων σε τίποτα δεν έχουν να ζηλέψουν από αυτό που πραγματικά θέλει να προσφέρει ένα ποίημα αφού συνήθως οι απαγγέλλοντες είναι, κατά τεκμήριο, άνθρωποι που εξωτερικεύουν καλύτερα με την απαγγελία τους αυτά που αγαπούν και ενστερνίζονται.
Πηγή: .poema..

Τετάρτη 8 Απριλίου 2009

Για τη διάλεξη της Μαίριλυν Γιάλομ στα Γιάννινα

Η αμερικανίδα συγγραφέας και επιστήμονας Μαίριλυν Γιάλομ (Marilyn Yalom) έδωσε την προηγούμενη εβδομάδα (Πέμπτη 2 Απριλίου) διάλεξη στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα του συνεδριακού κέντρου «Κάρολος Παπούλιας», στην πανεπιστημιούπολη των Ιωαννίνων, με θέμα «Το γυναικείο στήθος ως πολιτισμική εικόνα». Μαζί της ήταν και ο σύζυγός της, διάσημος ψυχαναλυτής και συγγραφέας Ίρβιν Γιάλομ. Οι Γιάλομ ζουν στο Σαν Φρανσίσκο, στην Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών.

  • Προηγήθηκε το καλωσόρισμα από τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Καθηγητή κ. Ιωάννη Γεροθανάση.
  • Έγινε η παρουσίαση της Marilyn Yalom από την κ. Μαρίνα Βρέλλη-Ζάχου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, της οποίας προσκεκλημένη ήταν η κυρία Γιάλομ.
  • Ακολούθησε η διάλεξη της κ. Μαίριλυν Γιάλομ.
Το γυναικείο στήθος, είπε η κ. Γιάλομ, γοήτευε τους άνδρες από τις απαρχές της πολιτισμικής ιστορίας του ανθρώπου. Ήδη από την Παλαιολιθική εποχή, έχουμε έργα τέχνης, τα οποία παρουσιάζουν εμφαντικά το γυναικείο στήθος και τους γυναικείους γλουτούς. Αυτές οι προϊστορικές μορφές αντιπροσώπευαν, κατά πάσα πιθανότητα, θεές της γονιμότητας και της μητρότητας.
Ο Χριστιανισμός ανέπτυξε τη δική του αντίληψη για το ιερό γυναικείο στήθος, κατά την πρώιμη Αναγέννηση, με τη μορφή της Βρεφοκρατούσας θηλάζουσας Παρθένου Μαρίας. Μαζί με το αίμα του Χριστού, το γάλα της Παρθένου Μαρίας θεωρήθηκε το πιο ιερό και πιο θαυματουργό υγρό. Αναρίθμητα μπουκαλάκια με το υποτιθέμενο γάλα της Μαρίας, προσφέρονταν στους ναούς και εθεωρείτο ότι θεράπευαν πολλές ασθένειες.
Έναν αιώνα μετά τη Μαντόνα που θηλάζει το Βρέφος στην Ιταλία, η ερωμένη του Βασιλιά της Γαλλίας, -η Agnès Sorel-, απεικονίστηκε με το ένα στήθος της ακάλυπτο, ήταν όμως φανερό ότι το δικό της δεν ήταν ιερό, κατά τη χριστιανική αντίληψη. Το δικό της ήταν ένα στήθος ερωτικό, που επεδίωκε να προκαλέσει την ανδρική επιθυμία κι όχι να εμπνεύσει ιερό σεβασμό. Το έργο με την Agnès Sorel αντικατόπτριζε μια νέα αντίληψη, η οποία αποσπούσε την προσήλωση των ανθρώπων από τα θεία πράγματα και την έστρεφε προς την επίγεια πραγματικότητα.

Jean Fouquet, Η Μαντόνα και το Βρέφος
έργο γνωστό και ως Η Παρθένος του Melun. (1450 μ.Χ.), Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών, Αντβέρπ, Βέλγιο. Αυτό το πορτρέτο της ερωμένης του Καρόλου Ζ΄, της Ανιές Σορέλ, που θεματολογικά αντιγράφει τη Μαντόνα, σφραγίζει το πέρασμα από το ιερό στήθος των Μεσαιωνικών χρόνων στο ερωτικό στήθος της Αναγέννησης.

Καθώς το «ερωτικό στήθος» (erotic breast) επικρατούσε στην Ευρώπη, οι γυναίκες της ανώτερης τάξης σταμάτησαν να θηλάζουν τα μωρά τους προσλαμβάνοντας τροφούς για το θηλασμό τους. Στην Αναγεννησιακή κοινωνία υπήρχαν δύο είδη στήθους: τα μικρόσχημα στήθη της ανώτερης κοινωνικής τάξης, τα οποία απέβλεπαν στην ανδρική ευχαρίστηση, και τα μεγάλα στήθη των γυναικών της κατώτερης τάξης, οι οποίες είτε θήλαζαν τα δικά τους παιδιά είτε τα παιδιά των πλούσιων αφεντικών τους. Ένα πορτρέτο της Gabrielle d’Estrées, της αγαπημένης του βασιλιά Ερρίκου του Δ΄, αποτυπώνει γραφικά αυτήν ακριβώς την ιεραρχία.

Η Gabrielle d' Estrées στο μπάνιο της, αρχές του 17ου αι. (Musée Condée, Chantilly, Γαλλία)

Όταν, το 18ο αιώνα, οι Διαφωτιστές προσπάθησαν να αλλάξουν τον κόσμο, το στήθος αποτέλεσε πεδίο αντιπαράθεσης θεωριών και προβληματισμών για το ανθρώπινο γένος και τα πολιτικά συστήματα. Μπορούμε ανεπιφύλαχτα να μιλάμε για το «πολιτικό στήθος» (political breast), όταν αναφερόμαστε στις ιατρικές θεωρίες του Άγγλου γιατρού William Cadogan, του Σουηδού βοτανολόγου Carolus Linnaeus και του Γάλλου φιλοσόφου Jean-Jacques Rousseau. Σε μιαν εποχή που οι περισσότερες Ευρωπαίες της ανώτερης τάξης εμπιστεύονταν τα μωρά τους σε τροφούς και παραμάνες, για να τα θηλάσουν, αυτοί οι άνδρες ηγήθηκαν εκστρατείας ενάντια στο θηλασμό των παιδιών από ξένες γυναίκες, υποστηρίζοντας το μητρικό θηλασμό. Η επιρροή του Rousseau μάλιστα υπήρξε τόσο σημαντική, ώστε στη Γαλλία το ποσοστό των μητέρων που αποφάσισαν να θηλάσουν οι ίδιες τα παιδιά τους αυξήθηκε δραματικά: το 1780, από τα περίπου 20.000 μωρά που γεννήθηκαν στο Παρίσι, μόλις το 10% από αυτά, τα θήλαζαν οι μητέρες στο σπίτι τους. Αντίθετα, αργότερα, το 1801, τα μισά από τα παιδιά του Παρισιού τα θήλαζαν οι ίδιες οι μάνες τους!

Το «ψυχολογικό στήθος» (psychological breast) προέκυψε από το έργο του ψυχίατρου Sigmund Freud, ο οποίος υποστήριζε ότι το γυναικείο στήθος δεν ήταν μόνο η πρώτη δραστηριότητα του παιδιού αλλά και «η απαρχή ολόκληρης της σεξουαλικής ζωής». Θεωρήθηκε ότι η ευχάριστη ερωτική αίσθηση που απορρέει από το θηλασμό του στήθους παραμένει, σε πολλές ασυνείδητες μορφές, από την αρχή μέχρι το τέλος της ζωής ενός ατόμου. Το στήθος προσφέρει ένα ψυχαναλυτικό παράδειγμα του Κήπου της Εδέμ.

Η εμμονή για το γυναικείο στήθος στην κοινωνία μας σήμερα, δίνει στα στήθη εμπορικές δυνατότητες χωρίς τελειωμό. Η κατάσταση σήμερα δείχνει ότι το «εμπορικό στήθος» (commercial breast) κρατάει σε κίνηση μια ολόκληρη βιομηχανία θρέφοντας τη φαντασία ανδρών και γυναικών παγκοσμίως.

Το «ιατρικό στήθος» (medical breast) ήταν πάντα μαζί μας, από την εποχή των αρχαίων Αιγυπτίων και των αρχαίων Ελλήνων. Στις μέρες μας, η εστίαση των ιατρικών ερευνών στον καρκίνο του μαστού πέτυχε σημαντική πρόοδο για την αντιμετώπισή του. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν το προβάδισμα στο μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων καρκίνου του στήθους παγκοσμίως, αλλά είναι και η χώρα όπου οι τακτικές μαστογραφίες και οι επιθετικές θεραπείες έχουν περιορίσει δραματικά τα ποσοστά θνησιμότητας.

Τέλος, ερχόμαστε σε αυτό που ονομάζω «απελευθερωμένο στήθος» (liberated breast). Οι γυναίκες διεκδίκησαν το δικαίωμα να θηλάζουν σε δημόσιους χώρους, κάτι που τότε δεν ήταν νόμιμο σε πολλά μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και το δικαίωμα να κάνουν ηλιοθεραπεία γυμνόστηθες, κάτι που ακόμα είναι παράνομο στις περισσότερες παραλίες της Αμερικής.

Και ο επίλογος

Οι σημασίες που αποδίδονται στο γυναικείο στήθος, διαφέρουν στα μάτια κάθε παρατηρητή. Τα μωρά βλέπουν τροφή. Οι άνδρες βλέπουν σεξ. Οι γιατροί βλέπουν ασθένειες. Οι επιχειρηματίες βλέπουν χρήματα. Ανάλογα με την ηλικία του καθενός και την προσωπική του κατάσταση, οι γυναίκες έχουν να αντιμετωπίσουν πολλές έννοιες και σημασίες, από ζητήματα αισθητικής μέχρι την ερωτική ευχαρίστηση, το θηλασμό, τις ιατρικές ανησυχίες.
Το πως όμως οι ίδιες οι γυναίκες αντιμετωπίζουν το στήθος τους αποτελεί έναν καλό δείκτη της αυτοεκτίμησής τους και της θέσης τους.
Το Γυναικείο Στήθος υπήρξε, σε όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, -και θα συνεχίσει να είναι- ένα σύμβολο των αξιών της κοινωνίας και του τρόπου που η κοινωνία αντιμετωπίζει τις γυναίκες.

Η κ. Μαρίνα Βρέλλη-Ζάχου με τους Μαίριλυν και Ίρβιν Γιάλομ στη λίμνη των Ιωαννίνων

Τρίτη 7 Απριλίου 2009

Έρευνα ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ για το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Ανακοινώθηκαν από το Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ (ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ) τα αποτελέσματα συγκριτικής έρευνας για το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας των ετών 2005, 2006, 2007 και 2008.


Όπως προκύπτει από την έρευνα, περίπου 449,17 εκατ. ευρώ δίνουν οι ελληνικές οικογένειες σε φροντιστήρια ώστε οι μαθητές να προετοιμαστούν όσο το δυνατόν καλύτερα για τις κρίσιμες πανελλαδικές εξετάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ.
Από αυτά τα χρήματα, σχεδόν το ένα τρίτο (37,6%), δηλαδή 168 εκατ. ευρώ, δεν... πιάνει τόπο, αφού οι υποψήφιοι μένουν εκτός ΑΕΙ.
Η ελληνική οικογένεια αναγκάζεται να διαθέσει κατά μέσο όρο 7.250 ευρώ για τη διετία προετοιμασίας του μαθητή (τα φροντιστήρια ξεκινούν από τη Β΄ Λυκείου), με αποτέλεσμα να ευνοούνται οι υποψήφιοι από πλούσιες περιοχές και με υψηλά οικογενειακά εισοδήματα.
Μείζον ζήτημα είναι ότι τουλάχιστον σε 10 νομούς της χώρας 1 στους 2 αποφοίτους δεν επιτυγχάνει (παρά τη δαπάνη της προετοιμασίας του) την εισαγωγή και είναι υποχρεωμένος να αναζητήσει άλλες εκπαιδευτικές λύσεις, ή να βγει στην αγορά εργασίας με μόνο επαγγελματικό εφόδιο το Απολυτήριο Λυκείου.
Πρόκειται για τις γκρίζες ζώνες της εκπαίδευσης, στις οποίες τοποθετούνται οι νομοί Ροδόπης, Ξάνθης, Κέρκυρας, Σάμου, Ευρυτανίας, Χαλκιδικής, Κυκλάδων, Δωδεκανήσου, Λευκάδας, Φλώρινας και οι περιοχές Πειραιά και Δυτικής Αττικής. Οι περιοχές αυτές παρουσιάζουν χαμηλούς δείκτες ανάπτυξης, υψηλή ανεργία, κλιμακούμενη αποβιομηχάνιση, χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα (κυρίως Θράκη, Δυτική Αττική, Πειραιάς). Ωστόσο υπάρχουν και περιοχές (κυρίως νησιωτικές, του Αιγαίου αλλά και του Ιονίου) με υψηλό ποσοστό απασχολουμένων σε τουριστικές επιχειρήσεις οι οποίες δεν επενδύουν στον τομέα της εκπαίδευσης.
Στον αντίποδα βρίσκονται περιοχές με πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας, όπως η Β΄ Αθηνών, η Χίος, η Καρδίτσα, η Α΄ Θεσσαλονίκης, η Λάρισα, η Αρκαδία, οι Σέρρες, η Ανατολική Αττική, τα Τρίκαλα και τα Ιωάννινα. Πρόκειται για περιοχές με υψηλούς δείκτες ανάπτυξης και ευημερίας, αυξημένο εισόδημα και μορφωτικό επίπεδο (εύπορες περιοχές των μεγαλοαστικών κέντρων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και μεγάλα αστικά κέντρα όπως η Πάτρα, η Λάρισα και τα Ιωάννινα) αλλά και καθαρά αγροτικές περιοχές (π.χ. Σέρρες, Αρκαδία).

«Περισσότεροι από 1 στους 3 υποψήφιους είναι εκτός τριτοβάθμιας»

Το νέο σύμπτωμα της παθογένειας του συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αφορά στον αριθμό των αποφοίτων που ΔΕΝ υποβάλλουν Μηχανογραφικό Δελτίο για πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όπως προκύπτει από την έρευνα, τα τελευταία χρόνια μειώνεται σταθερά ο συνολικός αριθμός των αποφοίτων Λυκείου που υποβάλλουν μηχανογραφικό.
Όπως φαίνεται και από το ακόλουθο διάγραμμα 33.762 απόφοιτοι το 2008 δεν πέτυχαν την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια (37,6%). Από αυτούς οι 25.108 δεν υπέβαλλαν Μηχανογραφικό (74,4%), ενώ οι 8.654 ενώ υπέβαλλαν Μηχανογραφικό δεν πέτυχαν την εισαγωγή τους. Από όσους δεν υπέβαλλαν Μηχανογραφικό το 8,0% περίπου είχε Βαθμό Πρόσβασης μεγαλύτερο από τη βάση 10 (1988 απόφοιτοι).


Η οικονομική κρίση θα οδηγήσει περισσότερους υποψηφίους να επιλέξουν φέτος σχολές όχι με βάση τις αληθινές επιθυμίες τους, αλλά με κριτήριο την έδρα της σχολής, ώστε να μη μετακινηθούν από την οικογενειακή στέγη. Το μηνιαίο κόστος για έναν «μετανάστη» εντός Ελλάδος φοιτητή προσεγγίζει τα 1.000 ευρώ.

«Η εκπαιδευτική μας πολιτική πρέπει να αναζητήσει λύσεις ώστε όσα παιδιά δεν θα επιτύχουν σε ΑΕΙ, να έχουν επιλογές με προοπτική. Με δυο λόγια, ποιοτική μετα-δευτεροβάθμια μη τριτοβάθμια εκπαίδευση, ποιοτική και συστηματική ανάπτυξη των προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης με πιστοποιημένες επαγγελματικές σπουδές»
τόνισε ο πρόεδρος του ΚΑΝΕΠ κ. Μιχάλης Κουρουτός.

Καθημερινή
ΤΟ ΒΗΜΑ
ΤΑ ΝΕΑ On-line
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ON LINE

Πέμπτη 2 Απριλίου 2009

Άσμα Ασμάτων: έρωτας θεϊκός ή έρωτας ανθρώπινος;

"Το Άσμα των Ασμάτων που είναι του Σολομών",

βλάστησε ανάμεσα σ` ένα ποιμενικό λαό, το λαό της Παλαιστίνης. Είναι ένα γαμήλιο τραγούδι. Τα πρόσωπα που μας παρουσιάζει είναι η Νύφη, ο Άντρας -τους υποδύονται ίσως δυό πρωταγωνιστές- και ο Χορός από γυναίκες ή και άντρες.
(Από το προλόγισμα του βιβλίου "ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ, μεταγραφή Γιώργος Σεφέρης).


Το περιοδικό ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ αφιερώνει τρία συνεχόμενα τεύχη "στον θεό Έρωτα, που μας κληροδότησε η Αρχαιότητα, προσωποποίηση της αρχέγονης δύναμης της επιθυμίας και του πόθου για τον άλλον, της ροπής για ένωση με τον άλλον".

Στο τρέχον τεύχος (110/Μάρτιος 2009) διαβάζουμε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Θάνου Χρήστου, επίκουρου καθηγητή του Τμήματος Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, σχετικό με την εικονογράφηση του ποιήματος του Σολομώντα.

"Ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της εβραϊκής λογοτεχνίας που με το βαθύτατα ερωτικό του περιεχόμενο έδωσε το έναυσμα σε πολλούς δημιουργούς να προχωρήσουν στην εικονογράφησή του είναι το Άσμα Ασμάτων του Σολομώντα. Οι στίχοι του έδωσαν τη δυνατότητα να εκφράσουν τον λυρισμό του, να τονίσουν τη σχέση ανάμεσα στα δύο φύλα, να σχολιάσουν την ένωσή τους, να αναδείξουν τις τρυφερές πλευρές του έρωτα. Χωρίς να χρειάζεται να αναφερθούν οι απόψεις που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί, για το αν δηλαδή πρόκειται για ένα καθαρά ερωτικό κείμενο ή για μία αλληγορία του έρωτα μεταξύ του Θεού και του Ισραήλ ή του Χριστού με την εκκλησία, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στην περίπτωση των ελλήνων δημιουργών υπερισχύει η πρώτη εκδοχή". (Περισσότερα)



Γιατ’ είναι δυνατή
σαν θάνατος η αγάπη,
σκληρό καθώς ο άδης
το πάθος το αγαπητικό.
Οι φλόγες της φλόγες φωτιάς,
άγριο αστροπελέκι.

Άσμα Ασμάτων 7.7 - 8-7


Το Άσμα Ασμάτων είναι από τις πλουσιότερες εκφράσεις της ζωής και της ποίησης. Είναι από τα ποιήματα εκείνα που μια δαιμόνια διάθεση του μυαλού, τα κάνει χθεσινά, σημερινά και αυριανά. Οι δύο ερωμένοι μέσα στο ποίημα αντιπροσωπεύουν την αγάπη, που είναι τόσο στενά δεμένη με τις υπάρξεις μας, ώστε να μας ενθουσιάζει και να εξάπτει την ωραία και αχαλίνωτη ορμή, που υπόσχεται πολλά κι απολαμβάνει περίσσια.
Το αίσθημα αναβρύζει σε μια εποχή που όλα ξαναζούν, η φύση, το σώμα μας, οι ελπίδες σ` ένα μεγάλο αναστάσιμο πανηγύρι, και όλα μυρίζουν άνοιξη, ως τα νερά, τα δέντρα, ο αγέρας και τα κορμιά μας.
(Από το περιοδικό Γράμματα της ψηφιακής συλλογής Κοσμόπολις).

Σαν τ` άγριο τριαντάφυλλο στ` αγκαθερά τα βάτα
Έτσι είναι η φιλενάδα μου ανάμεσα στις νέες.
Και σαν τη μηλοκυδωνιά μέσ` στα δέντρα του λόγγου.
Έτσι είναι ο αγαπημένος μου στα παλληκάρια μέσα.

[...]Τα λούλουδα φυτρώσανε
Στη γης και στα λειβάδια.
Ήλθε ο καιρός των τραγουδιών.
Και να, η φωνή του τρυγονιού
Γροικιέται στα λημέρια μας.

Να, της συκιάς ο νέος καρπός
Ροδόσκασε κοκκινιστός
Και της αγράμπελης ο ανθός
Μοσκοβολάει στα πλάτια.

[...] Σ` όρκο σας βάζω εσάς κοπέλλες της Γερουσαλήμ
Στα ζαρκάδια και στα ελάφια των αγρών
Να μην αγγίξετε, να μην ξυπνήστε
Την Αγάπη - ώσπου μονάχη το θελήσει!

Μετάφραση Γιωσέφ Ελιγιά





Krataia os thanatos agapi - Manos Xatzidakis